- 5241
- 1000
- 1000
- 1000
امام مهدی (عج) و میراث سلف صالح
موضوع کتاب امام مهدی (عج) و میراث سلف صالح، اثر حسن جلالیان، مواریثی است که از انبیای بزرگ الهی و امیرالمؤمنین علی (ع) و حضرت زهرا (س) به دست امام عصر (عج) رسیده است. این کتاب با استناد به آیات و روایات مهم و معتبر تهیه شده است.
از ایرانصدا بشنوید
حضرت مهدی (عج) همه‌ی وسایل نبوت و وصایت را از پیامبران و اوصیای پیش از خود دریافت کرده‌اند.
کتاب امام مهدی (عج) و میراث سلف، در قالب چهل حدیث، درباره‌ی معرفی این میراث الهی در دست ذخیره‌ی عالم است.
در بخشی از این کتاب به میراثی از انبیای پیشین اشاره شده که برای قوم آن نبی اهمیت بسیاری داشته است؛ مانند «تابوت سکینه» که متعلق به حضرت موسی (ع) است و قوم بنیاسرائیل دارنده‌ی آن را صاحب نبوت می‌شناسد.
انگشتر حضرت سلیمان (ع)، عصای حضرت موسی (ع)، زره رسول اکرم (ص) و قرآن کامل نوشته شده به خط امیرمؤمنان علی (ع) از دیگر میراث معرفی‌شده در این کتاب است.
هدف از نوشتن کتاب امام مهدی (عج) و میراث سلف صالح، شناساندن بخشی از مسائلی است که به آن بزرگوار مربوط میشود و تاکنون کتابی مستقل در این‌باره نوشته نشده است.
انبیا و اوصیای سلف:امام مهدی که راهنمای امت اســت، همه علوم انبیا و ائمه پیش از خود را به تمامی به ارث برده و میراثدار جمیع دانش ها
است. در این باب احادیثی از ائمه معصومین: وارد شده است که اثبات مینماید همــه علوم و دانشهایی که در نزد پیامبران الهی و ائمه معصومین بوده است به آخرین حجت الهی و دوازدهمین وصی پیامبر رســیده است و حضرت مهدی وارث علوم انبیا و ائمه است.
برای نمونه چندین حدیث که مؤید این موضوع اســت را در این بخش ذکر می کنیم.امام باقر فرمود: ّ ان َ العلم الّ ّ ذی نز َل َم َع آدم 7لَم یرفَ ْع ُ والعلم َ یتوارث و کان
ّ علی َ عالم هذه الامه و انّه لم یَ ْ هلک منّ ٌ ا عالم ّ قط َ الا خَلَفُه من ِ اهل ِ ه م ْن ٍ علم مثل علمه أو ماشاءالله. علمی که با حضرت آدم 7نازل شد برداشته نشد و علم به ارث
میرود، علی 7عالم این امت بوده و حق این است که از خانواده ما هرگز عالمی نمیرد مگر آنکه کسی از اهلش که مثل علم او را بداند جایگزینش گردد یا آنچه را خدا خواهد.
این حدیث شــریف معلوم مینماید آن علومی که به حضرت آدم نــازل شــده، از بین نرفته بلکه بهعنــوان میراث نبوت به
.1اصول کافی( 6جلدی،) ج(2کتاب الحجه باب ان الائمه(ع) ورثه العلم،) ح ،2
ص 188با ترجمه مرحوم آیت ّ الله محمدباقر کمرهای. 14امام مهدی 7و میراث سلف صالح
خاتم الانبیا 9رسیده است و از ایشان هم به ائمه دوازده گانه که آخرین آن بزرگواران امام مهدی است. و در حدیثی دیگر از امام صادق 7وارد شــده اســت که آن
بزرگوار فرمودند:
ّ ان َ العلم الذی نَ َ زل م َع آدم 7لَم یرفَ ْع َ و ما مات ٌ عالم اّلا و قدُوِر َث ِع ُ لم ّ ه، ان َ الارض لاتَْبَقی بَِغیر عالم
بهدرستی علمی که با آدم نازل شد برداشته نشد، عالمی نمرده مگر اینکه علم خود را به دیگری به ارث داده است، به راستی زمین بی عالم نمی ماند.
وجود مبارک امام مهدی صاحب تمامی علوم و دانشــه ای پیشــین اســت و این علوم برای حرکت عظیمی که آن بزرگوار قصــد انجامش را دارد لازم اســت؛ زیرا آن کس که قرار اســتعالیتریــن حکومت روی زمین را بر مبنای عدل: قســط و دین خــدا اقامه کند و وعــده خدا را در روی زمین تحقق بخشــد و موعود تمام ادیان توحیدی و غیر توحیدی است، باید تمام علوم و دانش ها را در خود داشته باشد.
آن بزرگوار انســان کامل و مطلق در جهان هســتی اســت که ما چشــم به انتظار ظهــورش دوخته ایم و امید اســت که توفیق دیدارش ر در ظهور ملکوتیش نظارهگر باشیم. انشاءالله.
روایتی دیگر از وجود مبــارک امام باقر 7در این خصوص نقل شده است:
عن ابی جعفرقال رسول الله
.1همان، ص 192با ترجمه مرحوم آیت ّ الله محمدباقر کمرهای.امام مهدی و میراث سلف صالح
ّ ان ّ او َل ّ وصی َ کان علی و ْج ِ ه الأرض، ه ُ به الله بن آدم و مام ْن ّ نبی َم َض ّ ی الا وله وصی ُ و کان جمیع ّ الانبیاء مائة الف نبی و عشرین الف نبی منهم خمسه اولوالعزم، نوح و ابراهیم و موسی ّ و عیسی و محمد: ّ و ان ّ علی بن ابیطالب کان هبه الله لُِم ّ حم َد و وِر َث َ علم َ الأوصیاء َ و علم َم ْن َ کان َ قبل ّ ه،أما ان ّ محمداً َوِر َث َ علم َ من کان َ قبل َ ه من الأنبیاء و المرسلین.1 امام باقر 7فرمود: رسول خدا 9فرمودند: بهدرستی نخستین وصی که در روی زمین بوده است، هبه الله، پسر آدم بوده و پیامبری درنگذشت مگر اینکه وصی داشت، همه پیامبران یکصد و بیست هزار بودند کهّ پنج نفر آنها اولوالعزمند؛ نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد؛ و به راستی علیبن ابیطالب هبه ّ الله برای محمد بوده و علم ّ همه اوصیا و پیش ینیان خود را به ارث برده است و محمد علم همه انبیا و مرسلین پیش از خود را به ارث برده است.
.1اصول کافی، ج( َ 2کتاب الحجه باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اءو الأوصی َ اء الّذین من قَبلهم،) ح ،2ص .194فصل دوم امام مهدی 7وارث اسم اعظمامام مهدی 7و میراث سلف صالح/ وجود مبارک امام عصر 7که آخرین وصی الهی و ذخیره تام و کامل انبیای ســ ً لف و خصوصا جد بزرگوارش پیامبر اکرم و اوصیــای قبل از خود، یازده امام: اســت، اســم اعظم را به ودیعت گرفته و وارث اســم اعظم اســت. در این زمینه احادیثی وارد شده است که ما در این بخش به چند حدیث اشاره می کنیم.
امام صادق فرمودند:
عیسی بن مریم دو حرف از اسم اعظم را داشت و با آن دو حرف کار میکرد و موی بن عمران چهار حرف داشت و ابراهیم دارای هشت حرف بود و به نوح 15حرف و به آدم بیست و پنج حرف و ّ خداوند آنها را برای محمد 9و اهل بیتش جمع کرد و اسم اعظم ّ هفتاد و سه حرف است که خداوند به حضرت محمد هفتاد و دو حرف داده است. این حدیث روشــن مینماید که اســم اعظــم الهی هم جزء مواریث انبیا و ائمه ســلف: اســت و این اسم اعظم در حال حاضــر نزد این بزرگوار اســت تا هم در حــال حاضر و هم در هنگام ظهور و قیامش مورد استفاده قرار دهد.
در حدیث دیگری امام باقرفرموده اند:
ّ ان َ اسم َ الله الأعظم علی ثلاثِ ً ه و سبعین حرفا و انّ َ ما کان عند َ آصف ٌ منها حرف ٌ واحد، فَتَ ّ کلم بِه فَ َخ َ سف ِ بالأرض ما بَْینَُه و بَْی َن ِ سریر َ بلقیس حتّ َ ی تناول ّ الس ُ ریر ِ بیده ِ ثم عادت ُ الأرض کما .1بحارالأنوار، ج ،27 امام مهدی7و میراث سلف صالح َ کانت اسرع ِم ْن ِ طرفه ُ العین و نحن ِ عندنا م َن ِ الاسم الاعظم اثنان ً و سبعون حرفا ٌ و حرف ٌ واحد عند الله تعالی اَ ْستَئأثَر بِه فِی علم َ الغیب عنده و لاحول و لاقُّوَه اّلا َ بالله العّل َ ی العظیم.
اسم اعظم خدا، هفتاد و سه حرف است و تنها یک حرف آن نزد آصف بود و آصف آن یک حرف را گفت و زمین میان او و تخت بلقیس شکافته شد تا او تخت را بهدست گرفت، سپس زمین به حالت اول بازگشت و این عمل در کمتر از چشم برهم زدن انجام شد و ما هفتاد و دو حرف از اسم اعظم را داریم و یک حرف هم نزد خداست که آن را در علم غیب برای خود مخصوص ساخته َ است و لاحول َو ُ لاق ّوَه َ الا بالله.
پس در این فصل با استفاده از روایت روشن ساختیم که یکی از مواریثی که در نزد امام مهدی 7اســت اســم اعظم است که از حضرت آدم تا خاتم 9و از ایشــان تــا امام یازدهم و از
ایشان هم به وجود نازنین حضرت حجةبن الحسن العسکری رسیده است.
.1اصول کافی، ج 1کتاب الحجه باب ما اُ ُ عطی الائمه ِمن اسمالله الأعظم، ح ،1 .324 صفصل سوم
امام مهدی 7وارث
صحف انبیا:امام مهدی 7و میراث سلف صالح 23
یکی دیگر از مواریث ســلف که در نزد امام عصراســت،
صحف انبیا: اســ ُ ت و صحف به معنای قطعهای پوست است که بر روی آن نوشــته ای باشد و این معنای لغوی صحف است؛
ولی در اصطلاح صحف، یعنی کتابهای که به انبیای پیشــین نازل شده است.
در قرآن به کتابهای آســمانی صحف اطلاق شده است و یکی ُ از نام های قرآن صحف اســ ُ ت؛ مبیّن این مطلب آیه 2ســوره بینه است که می َ فرماید: رُس ٌ ول ّم َن الله یَتُْل ُ وا ص ُح ً فا ُمَطّهَرًه.
[پیامبری از جانب خدا کتاب های پاک می خواند].
اما صحفی که بر انبیا: نازل شده است عبارتند از:
1صحفی که بر حضرت آدم 7نازل شــده مشــتمل بر 10 صحیفه بوده است.
. ُ 2صحف حضرت ابراهیم 7که مشتمل بر 10صحیفه بوده است و در قرآن سوره اعلی، آیات 18و 19می فرماید:
اِّن َه َذا لَِف ّ ی الص ُح ِف ُ الأولی ص ُح ِف َ ابراهیم و موسی.
ابوذر روایت کرده است که رسول خدا 9فرمود:
حق تعالی 20صحیفه بر ابراهیم فرستاد که همه حکمت ها و مثلهاست.
ابوذر گفت: آیا در قرآن چیزی از صحف ابراهیم هست؟
پیامبر فرمود: ّ ای ابوذر بخوان این آیات را: ان هذا لَ ِف ّ ی الص ُح ِ ف الأولی ُص ُح ِف 24امام مهدی 7و میراث سلف صالح
َ ابراهیم ُ و م َ وسی.
.3صحف حضرت ادریس که مشــتمل بر 30صحیفه بوده اســت: نام این پیامبر دو بار در قرآن ذکر شده است. یک بار در سوره مریم، آیه :60
َو ْ اذُک ْر فِ ِ ی الکتاب َ ادریس انُّه ِ کان ص ّد ً یقا نَبیًّا.
[و در این کتاب ادریس را یاد کن که او نیز بسیار راستگو و پیامبر بود].
و همچنین سوره انبیا آیه :85
و اِ ْسَمعیِ ِل َ و ادریس َ و ذ ِ الکَف ِل ُک ّل ِم َن ّ الصابِ َ رین.
[و اسماعیل و ادریس و ذوالکفل همه از صابران بودند].
.4زبور حضرت داود :7داود (یعنی محبوب) از پیامبران
بنیاســراییل است که نام شریفش شــانزده بار در قرآن مجید در
ســورههای (بقره 251ـ نساء 163ـ مائده 78ـ انعام 84ـ اسراء
55ـ انبیا 78و 79نمل 15و 16ـ سبأ 10و 13ـ ص 24 26
17 22و )30ذکر شده است.
یهودیان او را صاحب کتاب نمیشناســند و تنها ســرودهای
منتسب به او را مزامیر نامیدهاند، ولی قرآن در سوره انبیا آیه 105
کتاب داود 7را اینگونه معرفی مینماید:
َو لََق ْ د َکتَْبنَا فِ ّ ی الز ِ بور ِم ْن بَْع ِ د ّ الذْک ِر ْ الار َض یَِرثَُه ِ ا ع ِ باد َی
ّ الصالِ َ حین.
[و به تحقیق بعد از تورات در زبور نوشتیم که بندگان صالح از وارثان زمین خواهند شد]. .1حیوة القلوب مجلسی، ج ،1ص .132امام مهدی 7و میراث سلف صالح 25
و همچنین خداوند سبحان در سوره نساء آیه 163و در سوره اسراء آیه 55
می فرماید: ... و ءاتَْینَ ُ ا داوَد َزبُوراً.
در اثبات این مطلب که صحف ابراهیم و موســی همان الواح
است و بهدست مبارک پیامبر 9رسیده است، روایتی را از کتاب شریف اصول کافی نقل می نمایم: ابوبصیر می گوید امام صادق 7به من فرمود: ّ یا أبامحم ّ د ان ّ الله (عز ّ وجل) لم یَْع ِط ً الأنبیاء شیئا الا و قَ ْد ْ أع ُ طاه ّ محم ًد ْ 9و قد أع َط َ ی الانبیاء و عندنا الصحف التی قال الله
ّ (عز ّ وجل ُ ) فی صحف ابراهیم و موسی. قلت َ جعلت فداک هی الألواح؟ قال: نعم.1
ّ ای ابا محمد، خدای عزوجل چیزی به پیغمبران عطا نفرموده جز ّ آنکه آن را به محمد 9عطا فرموده و همه آنچه را که به پیغمبران ّ داد به محمد 9نیز عطا فرمود؛ و آن صحفی که خدای عزوجل
(صحف ابراهیم و موسی) فرماید، نزد ماست. عرض کردم: آن صحف همان الواحست؟ فرمود، بلی.
و همچنین در روایتــی دیگر درباره زبور حضرت داود 7و اینکــه این کتاب نیز جزء مواریثی اســت که به پیامبر اکرم و ســپس به ائمه و در نهایت به دست مبارک امام عصر رسیده
است؛ را نقل می کنیم.
ابنســنان از امام صادق راجع به قــ ّ ول خدای عز ّ وجل َ ، و
.1اصول کافی، ج( َ 1کتاب الحجه، باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اء
و الأوصی َ اء،) ح ،5ص .327 26امام مهدی و میراث سلف صالح
لََق َ د کتَبْنَا فِ ّ ی الزبورِ مِ ْن بَْع ِد ّ الذْکر پرســید که زبور چیست و ذکر
کدامست؟ فرمود:
ُ الذک عندالله و الزبور الّ َ ذی انزل ُ علی داود و کل کتاب نزل فهو عند اهل العلم و نحن هم.1
ذکر نزد خداســت و زبور آنســت که بر داود نازل شد و هر کتابی که نازل گشــته اســت نزد اهل علم اســت، و ما اهل علم هستیم.
.5تورات
تورات نام کتاب حضرت موسی 7است که به صورت الواح به حضرت موســی 7نازل گردیده است و در قرآن هیجده بار از تورات نام برده شــده اســت، در ســوره های (آلعمران آیات
؛ اعراف110 ،68 ،66 ،46 ،44 ،43 ؛مائده آیات93 65 50 48 3
آیه 157؛ توبه آیه 111؛ صف آیه 6؛ فتح آیه 29؛ جمعه آیه .)5
البته تورات در اصطــلاح قرآن همان تورات اصل و تحریف
نشــده اســت و این توراتی کــه در نزد یهودیان موجود اســت،
دســتخوش تحریفات گسترده ای شده است و توحید و مقام انبیا
پس از موسی به شکل زنندهای معرفی شده است.
لــذا توراتی که به عنوان یکی از مواریث انبیا نزد حضرت مهدی اســت همان الواح نازل شــده بر حضرت موســی اســت و آن حضرت بــا آن تورات اصلی در زمــان ظهورش با یهودیان عصر ظهور استدلال می نماید.
.1اصول کافی، ج( َ 1کتاب الحجه، باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اء
و الأوصی َ اء،) ح ،6ص .327امام مهدی 7و میراث سلف صالح 27
.6انجیل
انجیل که در لغت به معنای بشــارت اســت و در قرآن تعداد 12بار در سوره های (آل عمران آیات 65 ،48 ،2مائده آیات ،46
110 ،68 ،66 ،47اعراف ،157فتح 29حدید 27و ســوره توبه )111نام انجیل ذکر شــده اســت؛ آن، کتاب حضرت عیسی اســت البته منظور همان انجیل حقیقی و اصل است که قرآن آن
را تأیید نموده است.
در روایــت از امــام صادق 7آمده که تأییــد می نماید پیامبر اکرم بهعنوان آخرین ســفیر الهی، وارث جمیع کتب انبیا:
بــوده و تمامی آنچــه بهعنوان میراث نبوت نــزد پیامبر اکرم وجود داشــته، به ترتیب به ائمه: رسیده است، در نهایت این مواریث از جمله کتب انبیای پیشــ ً ین تماما به دســت مبارک امام
مهدی 7رسیده است.
مفضل بن عمر از شاگردان امام صادق نقل می کند:
ّ ان ّ سلیمان ورث داود و ان ّ محمداً ورث سلیمان و انّا ورثنا ّ محمداً ّ و ان عندنا علم التوراه و الانجیل و الزبور و تبیان ما فی الالواح.
همانا سلیمان از داود ّ ارث برد و محمد از سلمان ارث برد و ماّ از محمد ارث بردیم. علم تورات و انجیل و همه آنچه در آن الواح
بود نزد ماست.
.7قرآن
.1اصول کافی، ج( َ 1کتاب الحجه باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اء
و الأوصی َ اء الّذین من قَبلهم،) ح ،3ص .326 28امام مهدی 7و میراث سلف صالح
قرآن کریم که آخرین و کاملترین کتاب آسمانی است، یک بار به صورت دفعی و بار دیگر در مدت 23ســال رسالت، به تدریجبر وجود مبارک پیامبر اکرم 9نازل شد، این کتاب ارزشمندترین
و بالاترین میراث اســت، که وجود مبارک امام مهدی جامعه زمانش را بر اســاس این کتاب می ســازد و تمام احکام و قوانین این کتاب الهی بهطور کامل به مرحله اجرا درمی آید.
ّ این کتاب است که جامعه نمونه آخرالزمان بر مبنای آن ساخته می شود و انســان های آخرالزمان در جامعه مهدوی شهد شیرین عدالتــش را میچشــند و تمام زوایای این کتــاب الهی به منصه ظهور میرســد؛ و هیچ ســوره و آیه از این کتاب الهی معطل و زمین نمیماند بلکه به حقیقت و روشنی کامل پیاده می گردد.
ما چون در این کتاب بنا داریم در بخش مصحف امام علی که همان قرآن همراه با تفســیر و شأن نزول آیات است و تنظیم شــده توسط امیرالمؤمنین است را توضیح دهیم، لذا در اینجا
فقط به یک روایت اشاره نماییم.امام باقر فرمود:
ُ ما یسطیع اَ َح ٌد ّ أن یدعی أن ّ عنده جمیع القرآن کله ظاهره و باطنه غیر الأوصیاء.
جز اوصیای پیغمبر کسی نمی تواند ادعا کند که ظاهر و باطن تمام قرآن نزد اوست.
.1اصول کافی، ج(2کتاب الحجه، باب لمیجمع القرآن کله الا الائمه(ع،)) ح ،2
.332 صفصل چهارم
امام مهدی 7وارث
ودایع انبیا:امام مهدی 7و میراث سلف صالح 31
وجــود مبارک امام عصر 7عــلاوه بر انبیای الهی و علم انبیا و اســم اعظم، ودایع و آثار انبیای الهی را نیز به ارث برده است؛
روایات وارده در این زمینه گواه این مطلب است و در تواریخ و قصص نیز به آنها اشاره شده که تعدادی از آنها عبارتند از:
.1عصای موسی
ـ امام باقر فرمود:
کانت عصا موسی لآدم فصارت الی شعیب ثم صارت الی موسیبن عمران و انّ ّ ها لعندنا و ان ً عهدی بها آنفا ً و هی خضراءکهیئتها حین انتزعت من شجرتها و انّها لَتَْن ْ طق اذا استَْن َطَعت
اعدت لقائمنا 7یصنع بها ما کان یصنع موسی و انها لتروع و
تلقف ما یأفکون و تصنع ماتؤوم به، انها حیث اقبلت تلقف ما
یأفکون، یفتح لَ َ ها شعبان، احدیهما فِی الارض و الاخری فی
ً السقف و بینهما اربعون ذراعا تلقف ما یأفکون بلسانَها.1
عصای موسی از آن آدم 7بود که به شعیب رسید و سپس به
موسیبن عمران رسید، آن عصا نزد ماست و اندکی پیش نزدم بود
.1اصپول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمه مپن آیات الانبیاء(ع،)) ح
،1ص 335؛ بحارالانپوار، ج ،52ح ،19ص 318؛ و ایپن حدیپث در کتپاب
کمالالدین و تمام النعمه شیخ صدوق با سند دیگر آمده است.
32امام مهدی 7و میراث سلف صالح
مانند وقتی که از درختش باز شپده سپبز اسپپت و چون از او سؤال شپود جواب گوید و برای قائم ما (حضرت مهدی )7آماده گشپته
اسپت، او (حضرت مهدی) با آن، همان کار که موسی می کرد انجام دهد، آن عصا هراسآور است و ساخته های نیرنگی جادوگران را میبلعد و به هر چه مأمور شود انجام دهد؛ چون حمله کند هرچه به نیرنگ ساخته اند می بلعد و برایش دو شعبه باز شود که یکی در زمین و دیگری در سقف باشد و میان آنها (میان دو فکش) چهل
زراع باشد و نیرنگ ساخته ها را با زبانش میبلعد چنانچه در زمان حضرت موسی 7سحر ساحران را بلعید.
امام صادقفرمود:
الواح موسی عندنا و عصا موسی عندنا و نحن ورثه النبیین.
الواح موسی(ورات) و عصای او نزد ماست و ما وارث
پیامبرانیم.
پیداســت وقتیکه عصای حضرت موسی 7و تورات دست به دســت به حضرت صادق 7رســیده پس بعد از ایشــان هم دســت به دست به سایر ائمه رســیده تا الآن که به دست مبارکامام مهدی 7ـ که خداوند ظهورش را نزدیک گرداند ـ رســیده است.
عصای حضرت موســی چندین معجزه داشته که قرآن به آنها اشاره کرده است:
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمه من آیات الانبیاء(ع،))
.335 ، ص2امام مهدی 7و میراث سلف صالح 33
.1مار شــدن عصا هنگام مبعوث شدن حضرت موسی به پیامبری ـ در سوره قصص آیه 30می فرماید:
َو ْ أن ألْ ِق َع َ صاک فََلّم َ ا رءاها تَْهتَّز َکَأنّ ّ ها جآن َولّ َی ُم ْدبَراً و لَْم یَُعّق ْب
یَ ُ ا م َ وس ْ ی أقبِ ْل َو لا تَ َخ ْف اِنّ ِ ک م َن ِ الام َ نین.
.2اژدها شــدن عصا نزد فرعون ـ در ســوره شــعراء آیه 32
میفرماید: فَألَْق َ ی ع َص ُ اه فَاَِذ ِ ا ه َی ثُْع ٌ بان ّمبین.
.3بلعیدن ســحر ساحران توســط عصا ـ در سوره شعراء آیه
44و 45میفرماید:
فَألَْق ُ ی م َ وس َی ع َص ُ اه فَ ِ اذا ه َی تَْلَق ُف َما یَأفِ ُکون فَألِْق ّ ی الس َح ُ رة
ِ ساج َ دین.
.4زدن عصــا بــه دریا و باز شــدن راه برای نجــات قوم بنی
اسراییل ـ در سوره شعراء آیه 63میفرماید:
فَ َ أوحْینَآ اِلَ ُ ی م َ وس ِ ی أن اِ ْض ِر ْب بَّع َص َ اک البَ ْح ِر فَانَْفَل َق فَ َ کان ُک ّل فِ ْر ٍق َک ّ الط ُوِد َ العظیم
.5زدن عصا به ســنگ و بیرون آمدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنیاسراییل ـ در سوره بقره آیه 60میفرماید:
َو اِ ْ ذاستَ ْس َ ق ُ ی م َ وسی لَِق ْوِمِه فَُقْلنَ ْ ا اض ِر ْب بَِع َ صاک َ الح َجر فَانَْف َج ْ رت
ِمْنُه ْ اثنَ َ تا ع ْش َرَه َعْی ً نا قَ ْد َعِل َم...
ایــن عصا، ابتدای امر عصای حضرت آدم بوده و ســپس به حضرت شــعیب سیده و آنگاه که موسی متواری بوده و در راه دختران شــعیب 7در آب کشیدن از چاه کمک نمود،
سپس به خدمت شعیب 7درآمد آن عصا به او رسید، در تواریخ انبیا برای این عصا حوادث و وقایعی نقل نموده اند. 34امام مهدی 7و میراث سلف صالح
. َ 2ح َجر (سنگ) حضرت موسی الی الکوفه نادی منادیه، ٌ الا لا یحمل احد ً منکم طعاما ً و لا شرابا و یحمل حجربن عمرانً و هو وقر بعیر فلاینزل منزلا اّلا انْبََع َث عین منه، فََم ْن ً کان جائعا
شبع و من کان طامئا روی فهو زادهم حتّ ِ ی ینزلوا النجف م ْن َظْه ِر الکوفه.1
چون حضرت قائم در مکه قیام کند و خواهد که متوجه کوفه
شود منادیش فریاد کشد که کسی خوردنی و آشامیدنی همراه خود برندارد و سنگ حضرت موسی که به وزن یک بار شتر است با آن حضرت است در هر منزلی که فرودآیند چشمه آبی
از آن سنگ بجوشد که گرسنه را سیر و تشنه را سیراب کند و همان سنگ توشه آنهاست تا هنگامیکه در نجف به پشت کوفه فرودآیند.
قــرآن در خصوص ایــن حجر در ســوره اعــراف آیه 160
می فرماید: ْ أو َحْینَا الَ ُ ی مو َسی اِ ْ ذاستَ ْسَق ُ اه قَ ْوُمُه اَِن بَِع َص َ اک الح َجر فَانْبَ َج ْ ست
َمْنُه اثنَتَ َ ا ع ْش َرَه َعْی ً نا.
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمهمن آیات الانبیاء(ع،)) ح ،3
ص 336؛ بحارالانوار، ج ،52ص 324؛ حیوة القلوب، علامه مجلسی، ج 1
(قصه حضرت موسی(ع،)) ص .248امام مهدی 7و میراث سلف صالح 35
[به موسی وحی فرستادیم که عصای خود را بر سنگ بزن ناگهان
دوازده چشمه از آن بیرون جهید].
امام باقر درباره این آیه شــ ْ ریفه (و أو َحیْنا الی موســی )...
میفرماید:
به درستی که ظهور و قیام قائم 7در مکه خواهد بود و بعد از آن به سوی کوفه حرکت میکند و منادی ندا میدهد ای یاران امام زمان َ کسی از شما با خود غذا و آبی حمل نکند حضی که وارد می شوند از آن سگ آبی روان خواهد شد و هر کس گرسنه و تشنه باشد از آن میخورد همه سیر و سیراب خواهند شد و این حالت در تمام منزلگاه های بین راه ادامه دارد تا از پشت کوفه وارد نجف شوند.1
چند نکته در خصوص حجر موسیل ازم است گفته شود:
َ الف. الف و لام ح َجر در این آیه (بَِع َ صاک الح َجر) الف و لام معرفه است، یعنی این سنگ خاص و نه هر سنگی، بهعنوان یکی از ودایع نبوت بهدســت امام عصر 7رســیده است و در هنگام ظهور و قیام حضرت مهدی 7این سنگ بهعنوان توشه بین راه یاران آن حضرت مورد اســتفاده قرار میگیرد و احادیث مربوط مبین این موضوع است.
ب. در زمان موســی 7چون قوم بنیاسراییل 12س ط بودند
(اســباط دوازدهگانــه .1بنیروبیل .2بنیشــمعون .3بنیجاد .4
بنییهودا .5بنییساکار .6بنیزبولون .7بنییوسف .8بنیبنیامین
.9بنی اشــیر .10بنیدان .11بنینفتالی .12بنیلاوی،) چون این
.1تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ،6ص .6 36امام مهدی 7و میراث سلف صالح
12سبط با هم اختلاف داشتند، لذا 12چشمه از آن سنگ بیرون
آمد تا هر گروهی چشمه آبی برای خود داشته باشند اما در هنگام
ظهور و قیــام حضرت مهدی 7چون اختلاف و تفرقهای بین
یاران امام مهدی 7نیســت، لذا از آن ســنگ فقط یک چشــمه
آب بیرون آمد و این توضیح قســمت دیگر آیه اســت که فرمود:
.
فَانَْف َج ْ رت مِنُْه اثنَتَ َ ا ع ْشَرَه َع ً ینا
ج. در خصوص ســنگ حضرت موســی 7در قرآن 2بار از
آن یاد شــده است: .1ســوره بقره آیه 60که متن کل آیه عبارت
است از:
ْ و اذاستَ َ سق ُ ی م َ وس ِی لَِق ْوِمه فَُقْلنَ ْ ا اض ِر ْب بَِع َ صاک َ الح َجر فَانَْف َج ْ رت
َمْنُه ْ اثنتَ َ ا ع َش َ ره َع ً ینا قَ ْد َعِل َم ُک ّل اُ ِ ناس ّم ْش َربَُه ُ م کُل ْ وا واش َربَ ِ وا م ْن
ِر ِ زق الله و لا تَْعثَوا فِ ِ ی الأرض ُمْف ِس َ دین.
و در سوره اعراف آیه 160می فرماید:
ِْذ
َو قَ ّطْعنُُه ُ م ْ اثنَتَ َ ی ع ْش َه ْ اسبَ ً اطا َ أم ً ما َو اَْو َحْینَا اِ ُ لی م َ وسی ا
ْ استَ ْسَق ُ اه قَ ْوُمُه ِ أن ْ اض ِر ْب بََع َص َ اک الح َجر فَانْبَ َج َس ْت ِمْنُه ْ اثنَتَ َ ا ع ْش َرَه
َعْی ً نا قَ ْد َعِل َم ُک ّل ِ أناس ّم َ شر ُ به َ م و َظّلْلنَ َ ا عَلْیِه ُ م َ الغ َ مم و أنَْزلْنَا
َعَلْیِه ُم َ الم ّن ّ والس ْ ل َو ُ ی کُل ِ وا م ْن َطّی ِ بت َم َ ارَزْق ُ نک ْم َو َم َ ا ظَلُمونَا و
ْ لکن کانُوا أنُْف َسُهم یَ ْظِلُمون.
و این حجر حضرت موسی 7به عنوان یکی از ودایع نبوت
دســت به دســت به وســیله اوصیای بعد از موسی 7به دست
پیامبر اکرم 9رســیده و بعد از ایشــان هم بهدست امام الوصی،
علــی ،7تا حال حاضر که نــزد خاتمالاوصیا مولانا المهدی
است.امام مهدی 7و میراث سلف صالح 37
.3تابوت الشهاده (تابوت سکینه)
امام صادق 7فرمود:
اِنّما مثل السلاح فینا مثل التابوت فی بنی اسراییل کانت بنو اسراییل ای اهل بیت وجد التابوت علی بابهم اوتوالنبوه فََم ْن صار الیه السلاح منا اوتی الامامه.1
داستان سح در خاندان ما، داستان تابوت است در بنی اسراییل،
تابوت در هر خاندانی از بنی اسراییل که پیدا میگشت، نبوت به آنها داده میشد، هرکس از ما هم که سح به دستش رسد امامت به او داده می شود.
نام تابوت ســکینه یک بار در ســوره بقره، آیه 248ذکر شده
است که می فرماید:
و قَ َ ال لَُه ْ م نَبِّیُه ْم ّ ان ُ آیة مْل ِکه أن یَأتِیَ ُک ُم أن یَأتِیَ ُک ُم التّابُ َ وت فِ ِ یه
َس ِ کینَ ّ ة م ْن ربّ ُکم و بَِقّیُه َمّما تََر َک ُ آل ُم َ وس َ ی و ُ آل ُ هار َ ون تَ ْحِمُلُه
َ الم َ لائکُه اِّن فِی ذلِ َک لأیًَة لُّک ْم اِ ْن ُکْنتُ ِ م مؤم َ نین.
و پیامبرشان گفت: دلیل و نشانه بر پادشاهی او این است که
تابوتی به سوی شما میآید که در آن سکینه و آرامشی از ناحیه
پروردگارتان وجود دارد و آنچه را که آل موسی و آل هارون باقی
گذاشتهاند و آن تابوت بهوسیله فرشتگان حمل میشود، به راستی
در آن معجزه و دلیل برای شماست چنانکه مؤمن باشید.
.1اصول کای، ج(1کتاب الحجه، باب ی مثل التابوت فی
بنیاسرائیل،) ح 1و ،4ص .343 38امام مهدی 7و میراث سلف صالح
تابوت سکینه با نامهای صندوق عهد، تابوت یهودیان، تابوت
مقدس، صندوق تورات، تابوت الشــهاده) کــه این نام در دعای
سمات وارد گشته که میفرماید:
ِ
َو َر ُ سولُ َک ُم َ وسی َ بن عمران ُ 7فی الم ّ قد َ سین فَ ْو َق اِ ْحساس
َ الک ْربِْی َن َ فوق َ غمائم النور فوق ِ تابوت ّ الش َهادِه فِ َ ی ع ُ موِد ّ الن ِ ار و
ُ فی ط ٍ ور ِسینَ َ اء و فِ َ ی جبَ ِل ُح ِ ور َ یت و...
و تابوت بنیاســراییل نیز ذکر شــده اســت و طبق نوشــته ها
صندوقــی بوده اســت که محتوای الواح ســنگی احکام عشــره (تورات) در آن قرار داشــته اســت و هروقت قوم بنی اســراییل حرکــت میکرد، این صنــدوق را با حرمت فــراوان در ارابهای
نهاده و پیشــاپیش خود روان میداشــتند و در جنــگ نیز آن را در پیشــاپیش صفوف قرار میدادند تا باعث ثبات قدم و آرامش لشکریان گردد؛ این صندوق به فرمان حضرت موسی 7ساخته
شــده بود و علاوه بر آن الواح ( 2لوح ســنگی،) کاسه َ ای از م ْن (همان غذای آســمانی که در ســوره اعراف، آیه 160نامش ذکر َ شده: و أنَْزلْنَ َ ا عَلیْهُِم َ الم ّن ّ والس َ لو ُ ی کُلوا مِ ْن َطیّ ِ بات َ ما رَزقْ ُ نک ْم و...
نیز در آن قرار داده بودند.
تا اینکه فلســطینیها به یهودیان تاختند و بر آنها مسلط شدند
و صندوق عهد را از ایشــان گرفتند. بعد از آن حضرت داود7
جالوت، پادشــاه فلسطینیها را کشــت و صندوق را به یهودیان
بازگرداند.
تا زمان حضرت ســلیمان ُ این صندوق در معبد قبُّه ّ الرمان
ُ (که قبُّه ّ الرمان نیز در دعای ســمات ذکر شــ َ ده: و بَِم ْج ِد َک الّذیامام مهدی و میراث سلف صالح 39
َظَهر لُِم َ وسی بْ ِن عِ َ مرانَ 7عَل ُ ی قبُّه ّ الر ِ مان و)... قرار داشت.
مطالب دیگری در خصوص تابوت ســکینه وارد شده است؛
مث ً ــلا در کتاب قرب الاســناد حمیــری (ص 164حدیثی از امام
موســی بن جعفر 7نقل شده که حضرت درباره تفسیر سکینه)
ِ فیه َس ُ کینه ّم ْن ربُّکم)... فرمود:
این سکینه رایحهای است، بهشتی که به شکل صورت انسانی از
صندوق خارج میشد و آن صندوق هم اینک نزد ماست.
و همین معنا نیز از حضرت رضا 7وارد شده است.
ایــن تابوت الشــهاده نیز اکنون نزد امام مهدی 7اســت، در
حدیثی پیامبر اکرم 9فرموده اســت: صندوق مقدس از دریاچه
طبریه به دست وی) امام مهدی 7آشکار میشود و آن را آورده
و در پیشــگاه مقدس او در بیتالمقدس قــرار میدهند و چون
یهودیان آن را مشــاهده مینمایند به جــز اندکی، بقیه آنان ایمان
میآورند.1
.4پیراهن حضرت یوسف7
ّ مفضــل بن عمر گوید، امام صــادق 7به من فرمود: میدانی
پیراهن یوسف 7چه بود؟ عرض کردم، نه. فرمود:
ان ابراهیم ْ ما او قدت له النار اتاه جبرییل 7بِثَ ٍ وب من
ُ ثیاب الجنه فالسه ایاه، فََل ْم ُ یضره ّ معه حر ُ و لا برد ّ فلما حضر
ُ ابراهیم الموت ّ جعله فی تمیمه و عل ّ قه علی اسحاق و علقه
.1الملاحم و الفتن، ص 57؛ منتخب الاثر (آیتالله صافی گلپایگانی،) ص .309 40امام مهدی و میراث سلف صالح
ّ اسحاق علی یعقوب فلما ولد یوسف ّ 7علقه علیه فکان فی
عضده حتی کان من امره ما کان فلما اخرجه یوسف بمصر من
التمیمه وجد یعقوب ریحه و هو یقول: انّ ِ ی لأج ُد ِر َ یح یوسف لُْو
ْ لا أن تَُفّندون. فهو ذلک القمیص الذی انزلَُه الله من الجنه، قلت:
َ جعلت فداک، فالی م ْن ِ صار ذلک القمیص؟ قال: الی اهله، ثم
1
ً قال: کل نبی ورث علما او غیره فقد انْ ّ تهی الی آل محمد.9
چون برای ابراهیم 7آتش افروختند، جبرییل 7جامهای از
جامههای بهشت برایش آورد، او پوشید و با آن جامه گرما و
سرما به ابراهیم زیانی نمیرسانید. چون مرگ ابراهیم رسید، آن
را در غافی نهاد و به اسحاق آویخت و اسحاق آن را به یعقوب
آویخت و چون یوسف 7متولد شد آن را به او آویخت و در
بازوی او بود تا امرش به آنجا رسید (زمام حکومت مصر را به
دست گرفت)؛ چون یوسف آن را در مصر از غاف بیرون آورد،
یعقوب بوی خوش آن را دریافت و همین است که گفت: اگر نادانم
نمیخوانید من بوی یوسف را احساس میکنم. (سوره یوسف آیه
)94و آن همان پیراهنی بود که خدا از بهشت فرستاده بود.
عرض کردم: قربانت گردم، آن پیراهن به چه کســی رســید؟
فرمود:به اهلش رســید و هنگامیکه قائم مــا (امام مهدی )7ظهور
کند، با او خواهد بود، سپس فرمود: هر پیغمبری که دانش یا چیز
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمه من آیات الانبیاء(ع،)) ح ،5
ص 336؛ بحارالانوار، ج ( ،52باب سیره و اخلاقه و خصائص زمانه،) ح ،5ص
327؛ حیوة القلوب، ج ،1ص .184امام مهدی و میراث سلف صالح 41
ّ دیگری را به ارث گذاشته به آل محمد 9رسیده است.
همــان طــور که در ایــن حدیث طولانــی آمده اســت، امام
صادق 7حقیقــت این پیراهن را بیان فرموده که از کجا آمده و
در نهایت به دســت اهل بیت: رســیده است. و این پیراهن از
جمله مواریث انبیا: به شمار می آید.
همین یک حدیث در توضیح پیراهن حضرت یوســف 7ما
را کفایــت میکند، و این پیراهن هم ّ اکنون نزد حضرت حجتبن
الحسن العسکری 7است.
.5طشت حضرت موسی ،7انگشتر حضرت سلیمان7
شمشیر، پرچم و زره پیامبر اکرم9
تعــدادی دیگر از مواریث انبیا: نیز وجود دارند که آنها هم
هر کــدام بنابر حکمت و مصلحتی، نــزد امام مهدی 7موجود
میباشــند؛ برای روشن شــدن مطلب به ذکر یک حدیث مفصل
اکتفــا میکنیم. البتــه آنچه در کتب تاریخ انبیا و غیره ذکر شــده
اســت، به سندیت و اعتبار این حدیث نمی رسند و آنها نیز برای
اعتبار بخشیدن به تواریخ آن به این احادیث استناد مینمایند.
متن بخشی از حدیثی که از امام صادق 7نقل شده، به شرح
ذیل است:
... و ان عندی لَ َسیف رسول الله َ 9و أن عندی لَرایه رسول
الله 9و درعه و لامته و معضره و ان عندی لرایه رسول الله
المظبه و ان عندی الواح موسی و عصه و ان عندی لخاتم 42امام مهدی 7و میراث سلف صالح
سلیمان بن داود و ان عندی الطشت الذی کان موسی یقرب به
القربان و ان عندی الاسم الذی کان رسول الله 9اذا و صغه
بین المسلمین و المشرکین لَْم یَ ِصل من المشرکین الی المسلمین
ّ نشانه و ان ّ عندی لمثل الذی جاءت به الملائکه و مثل السلاح
فینا کمثل التابوت فی بنی اسراییل کانت بنو اسراییل فی ای
َ اهل بیت وجد التابوت علی ابوابهم اوتوا النبوه و م ْن صار الیه
ّ الس لا ِ ح منّا أوتی اَ ُ لامامه و لقد لَ َ بس َ ابی د ْر َع رسول الله9
فَ َخ َط ْت ً علی الارض خطیطا و لَبیَْتها أنا فکانت و کانت و قائمنا
َم ْن اذا لَْبیَتُ َ ها مَلاها ان شاءالله.1
هماشمشیر رسول خدا ، ُ 9پرچم و جوشن و زره و خود
پیامبر ،9پرچم ظفربخش پیامبر ،9الواح موسی و عصای او،
انگشتر سلمانبن داود، طشتی که موسی 7قربانی را در آن انجام
داد، اسمی که نزد پیامبر بود و چون آن را میان مسلمانان و
کفار می گذاشت که از مشرکین به مسلمین نشانهای نرسد و من آن
را میدانم و هرآنچه را که فرشتگان آوردهاند نزد من است، داستان
سح در خاندان ما همان داستان تابوت است در بنی اسراییل، و
بر در هر خانهای که تابوت پیدا میشد، نشانهای نرسد و من آن را
میدانم و هرآنچه را که فرشتگان آوردهاند نزد من است، داستان
ساح در خاندان ما همان داستان تابوت است در بنی اسراییل، و
بر در هر خانهای که تابوت پیدا میشد، نشانه اعطای نبوت بود و
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب: عندالائمه من سلاح رسول الله(ص) و
متاه،) ح ،1ص 337؛ بحارالانوار، ج ( 52باب سیره و اخلاقه و خصائص
زمانه،) ح ،129ص .360امام مهدی 7و میراث سلف صالح 43
ساح به هرکس از خانواده ما رسد امامت به او داده میشود. همانا
پدرم، امام باقر ،7زره رسول خدا 9را پوشید، دامنش اندکی
به زمین می کشید و من آن را پوشیدم همچنان بود؛ قائم ما، امام
مهدی ،کسی است که چون آن را پوشد به اندازه قامتش باشد
انشاءالله
ایــن حدیث بهطور صریح بخشــی از ودایع نبوت و مواریث
انبیای الهی: را ذکر کرده است و تصریح نموده که همه آنها به
دست ائمه رسیده و در نهایت نیز به خدمت امام عصر، حضرت
مهدی می رسد.
در حدیــث دیگر که مرحوم مجلســی آن را در بحارالانوار از
ّ امام محمد باقر قل نموده و این حدیث در کتاب الغیبهنعمانی
نیز ذکر شده، روایت می کند.
در الغیبــه نعمانی از عبداللهبن ســنان روایت نمــوده که امام
ّ محمد باقر 7فرمود:
ابی الله اِلا أن یخلف وقت الموقّ ِ تین و ه َی ِ رایه رسول الله9نزل
ّ بها جبرییل یوم بدر سیر به. ثم قال: یا أبا محمد، ماهی و الله
من قُ ْطن و لا کتّ ٍ ان ٍ و لا حریر ُ . فقلت ِ : م ْن ّ ای شیِء هی؟ قال:
من ورق الجنه، نشرها رسول الله یوم بدر ثُّم ّ لف َ ها و دفََعها
الی علی فََل ْ م نزل ّ عند علی حتّی کان یوم البصره فَنَ َشرها
امیرالمؤمنین 7ففتح الله علیه ثُّم لَّفها هی عندنا هناک لا
ٌ ینشرها احد حتی یقوم القائم . ْ 7فلما قام نشرها فلم یَْب َق فی
ّ المشرق و المغرب احد الا لعنها و یسیر الرعب قُ ّدامها شهراً و
عن یَمیِنها شهراً ِ و عن یسارها شهراً ّ ، ثم ّ قال: یا أبا محمد انّه 44
امام مهدی و میراث سلف صالح
ُ یخرج م ْوتوراً ً غضبانی أسفا لَِغ َض ِ ب الله علی هذا الخلق؛ علی
قمیص رسول الله 9الذی کان علیه یوم احد و عمامه السحاب
و درع رسول الله السابغه و سیف رسولالله ّ 9ذوالفقار یجرد
السیف علی عاتقه ثمانیه اشهر یقتل هرجالله.1
خداوند بر خاف وقتی که تعیینکنندگان وقت ظهور امام
مهدی 7معین کرده اند، عمل میکند؛ پرچم قام، همان پرچم
رسول خداست که جبرییل در روز جنگ بدر از آسمان آورد و
آن را در مین جنگ به اهتزاز درآورد، آنگاه جبرییل در روز
جنگ بدر از آسمان آورد و آن را در مین جنگ به اهتزاز
ّ درآورد، آنگاه جبرییل عرض کرد: ای محمد، به خدا قسم این
پرچم، از پنبه و کتان و ابریشم و حریر نیست. پیامبر فرمود:
پس از چیست؟ گفت: برگ درخت بهشت است. پیغمبر آن را در
جنگ برافراشت، سپس پیچید و به دست علی 7داد و پیوسته
نزد آن حضرت بود تا اینکه در روز جنگ بصره (جمل) حضرت
آن را برافراشته نمود و خدا او را پیروز گردانید؛ آنگاه علی7
آن را پیچید و همیشه نزد ما بوده و هست و دیگر هیچکس آن
را نمیگشاید تا اینکه قائم ما 7قیام کند. وقتی قائم قیام نمود، آن
را به اهتزاز درمیآورد و هرکس در شرق و غرب عالم باشد آن را
میبیند؛ رعب و ترس از وی یک ماه زودتر. از پیش روی و چپ
و راست او رفته و در دلها جای می ّ گیرد. آنگاه گفت: ای محمد او
به خونخواهی پدرانش قیام میکند و سخت خشمگین است و از
.1اصول کافی، ج( 3کتاب مولد النبی(ص) و وفاته،) ح ،18ص .274امام مهدی 7و میراث سلف صالح 45
اینکه خداوند بر این خلق غضب نموده متأسف است. او پیراهن
پیامبر را که در جنگ احد پوشیده بود، به تن دارد و عمامه
و زره پیغمبر را که به قامت وی، رسالت میپوشد و ذوالفقار،
شمشیر پیغمبر را در دت دارد، سس شمشیر برمی کشید و
هشت ماه از کشته های بیدینان، پشتهها می سازد ...
ً دو روایت مذکور دقیقا روشــن مینمایــد که تمامی مواریث
انبیای الهی در نهایت به دست با کفایت جان جهان امام مهدی
می رسد.
و حدیث ذیل اثبات می کند که تمامی ودایع و وصایای انبیای
الهی 7توســط حضــرت ابوطالب 7بهدســت پیامبر اکرم9
رسیده است.
درست بن ابی ّ منصور گفت: از ابوالحسن اول (امام هفتم)7
پرســیدم: آیا رسول خدا 9مأمور پیروی از ابوطالب 7بود؟ و
ابوطالب از طرف خدا بر او حجت بود؟
ّ لا، ولکنُه ُ کان م ْستَ ِ ود ً عا لِْل َوصایا فَ َدفعها الیه 9قال: قلت: فَ َدفَع
الیه الوصایا علی انُّه ُ محج ٌ وج ُ به؟ فقال: لو کان محج ً وجا به ما
َدفَ َع ّ الیه الوصیَه ُ ، فقلت: فَ ُ ما کان حال ٍ أبی طالب؟ قال: أقَّر ّ بالن ّ بی
و بِ َ ما جاء بِ َ ه و دفَ َع َ الیه الو َ صایا و مات ِم ْن یَ ِ ومِه.
نه، ولی ابوطالب نگهدار ودائع نبوت بود و وصایا نزد وی سپرده
شده، و او آنها را به آن حضرت 9داد. گفتم وصایا را به او داد
به حساب اینکه حجت بر او) پیغمبر) بود؟ فرمود: اگر حجت بر
او بود وصیت را به او نمیداد. گفتم: پس ابوطالب حالش چگونه 46
امام مهدیو میراث سلف صالح بود؟ فرمود:
به پیغمبر و هر چه آورده بود اقرار کرد و وصایا را به او داد و همان روز درگذشت.فصل پنجم امام مهدی 7وارث ودایع امامتامام مهدی 7و میراث سلف صالح 49
وجود مبــارک امام عصرعلاوه بر اینکــه وارث مواریث و ودایع نبوت اســت، وارث ائمه ســلف خود نیز اســت، آنچه این حقیر در این بخش بررســی نموده ام شامل: .1کتاب جامعه
علی .2 7مصحف علی اســت که در اینجا آنها را بررســی می نماییم.
.1کتاب جامعه علی
در خصــوص این کتاب احادیث فراوانی وارده شــده اســت
که ما هم ســعی میکنیم بر اســاس همین احادیث روشن نماییم
که این کتاب شــریف (که جامعه نام دارد) چه بوده اســت و چه
مطالبی در آن کتاب وجود دارد و اکنون کجاست؟
از ابوبصیــر (کــه جمله اصحاب امام باقــر و امام صادق:،
بوده) روایتی نقل شده که متن آن را میآوریم:
ـ ابوبصیر گفته اســت: خدمت امام صادق 7رسیدم و گفتم:
فدایت شــوم سؤالی دارم، آیا اینجا کســی هست که سخنان مرا
بشــنود؟ امام صادق 7پردهای را که بین آن اتاق و اتاق مجاور
آویخته شــده بود کناری زد و در آنجا سرکشــید و سپس به من
ّ فرمود: ای ابومحمد (کنیه ابوبصیر) هرچه میخواهی بپرس.
گفتم: فدایت شــوم، شیعیان تو طی احادیثی مدعی هستند که
رســول خدا 9بابی از علم به روی علی گشــوده که از آن
هزار باب دیگر گشوده میشود. امام 7فرمود:
50امام مهدی و میراث سلف صالح
ّ ای ابومحمد، ما جامعه داریم و آنها چه میدانند که جامعه چیست؟
پرسیدم: فدای تو گردم جامعه چیست؟
امام فرمود:
صحیفهای است به درازای هفتاد ذراع به ذراع رسول خداو مای آن حضرت که همه مطالب آن یک به یک، از دو لب مبارک ایشان بیرون آمد و علی 7آن را به خط خود نوشته است و در
آن صحیفه از هر حالی و حرامی و از هر آنچه که مردم به آن نیاز داشته و دارند، سخن رفته است؛ حتی دیه یک خراش سطحی بر 1پوست بدن.
در حقیقــت پیامبــر اکرم مجموعــه احکام اســلام را برامیرالمؤمنیــن املا فرمــوده و آن حضرت نیز آن را به صورت کتابــی به نــام جامعه گردآوری نموده اســت، و ایــن مجموعه
گرانقدر به ترتیب نزد ائمه: بوده و آن بزرگواران گاهگاهی آن را بر مردم عرضه می داشتند.
حدیث دیگــری را نیز در این خصوص نقــل می نماییم.امام صادق فرمود: همانا نزد ما نوشتجاتی است که با وجود آنها نیازی به مردم نداریم
ولی مردم به ما احتیاج دارند، نزد ما کتابیست به امای پیامبر و خط علی که هر حال و حرامی در آن است، شما راجع به کاری نزد ما میآیید سس ما میفهمیم که شما به آن عمل می کنید یا آن را ترک می نمایید.
.1اصول کافی، ج ،1ص 239؛ بصائر الدرجات، ص 151؛وافی، ج ،2ص .135
.2همان.امام مهدی 7و میراث سلف صالح 51
در منابع اهل سنّت به این مطلب اشاره شده که علی همه روز صبح و شام، برای تعلیم گرفتن قرآن و آنچه نازل شده بود،
به خدمت پیامبر 9میرســید؛ ابنماجه از علی 7روایت کرده که ایشان فرمود:
من سحرگاهان هر روز به خدمت پیامبر 9میرسیدم و از پشت در می ّ گفتم: السام علیک یا نبیالله، و اگر آن حضرت آهسته و
آرام سرفه میکرد، به خانه بازمیگشتم وگرنه داخل می شدم.در این ملاقاتها پیامبر به علی 7دســتور نوشــتن میداد، و
می فرمود:
آنچه را به تو می گویم بنویس. و علی 7سؤال کرد: ای رسول خدا،
از آن میترسی که فراموش کنم؟ پیامبر فرمود: نه، از خدا خواسته ام
حافظه ات را نیرو بخشد و تو را دچار فراموشی نگرداند، آن را
برای شریکانت یعنی امامان بعد از خودت بنویس؛ [و با اشاره به
امامت امام حسن 7فرمودند]: این نخستین آنان است و فرمود:
2
امامان از فرزندان حسین 7هستند.
ابوحمــزه ثمالی می گویــ ّ د: به حضرت علیبن الحســین7
عرض کردم: فدایت شــوم، آنچــه در نزد پیامبــر اکرم 9بود،
به امیرالمؤمنین 7عنایت شــد، بعــد از امیرالمؤمنین به امام
حســن ،7ســپس به امام حســین 7و بعد به هر امــام تا روز
قیامت؟ امام فرمودند:
.1سنن ابنماجه (باب استیذان،) کتاب الأدب و مسند احمد، ج ،1ص 58و
.107
.2أمالی، شیخ صدوق، ج ،2ص 56؛ بصائر الدرجات، ص 167؛ ینابیع المودة،
ابراهیمبن الحنفی القندوزی، ص .20 52
امام مهدی و میراث سلف صالح
صحیح است و به اضافه پیشامدهایی که هر سال رخ می دهد و در هر ماه و آری، به خدا قسم در هر ساعت.1
پس تا کنون روشــن ســاختیم که کتاب جامعــه، تمام احکام حتی حکم خراش بر بدن را شامل می شود، و این کتاب به املای پیامبر 9و به خط علی جمع آوری و تدوین شــده است و
مورد اســتفاده ائمه: بوده اســت، امامان بعد از امیرالمؤمنین، علی ،جامعه را پس از سپری شدن امامت خویش، به امام پس از خود به ودیعت میســپردند؛ حال به چند حدیث در این زمینه اشــاره می نماییم تا چگونگی انتقال این کتاب و سایر مواریث ازعلی 7به سایر ائمه روشن شود.
ثقهالاسلام کلینی در کتاب اصول کافی از قول سلیم بن قیس هلالــی) از جمله اصحاب علی که تا امام ســ ّجاد ا درک نموده است) چنین آورده است:
من شاهد وصیت امیرالمؤمنین علی ،به فرزندش، حس بودم، آن حضرت پس از انجام وصیت، حسین ّ و محمد حنیفه
و همه پسرها و بزرگان شیعه و خانواده هایش را بر آن وصیت گواه گرفت و آنگاه کتاب و ساح خود را به فرزندش، حسن 7تحویل داد و گفت: پسرم، رسول خدا به من امر فرموده که تو را وصی خود گردانم و کتابها و اسلحه ام را به تو تحویل دهم، همان طور که رسول خدا مرا وصی خود قرار داد و کتاب ها و اسلحه اش را به من سرد و ونیز فرمان داده تا به تو دستور دهم که چون مرگت
.1بحارالأنوار، ج ،26ص ،91ح 14؛ بصائر الدرجات، ص 16؛ الاختصاص،
شیخ مفید، ص .314امام مهدی و میراث سلف صالح 53
فرارسد، آنها را به برادرت، حسین تحویل دهی.
سپس امیرالمؤمنین روی به جانب حسین کرد و به او فرمود: رسول خدا 9تو را نیز فرمان داده که آنها را به این پسر خویش، علیبن الحسین ،تحویل دهی.سپس دست علی بن الحسین 7را گرفت و فرمود: و رسول خدا تو را نیز فرمان داده تا ّ آنها را به پسرت، محمد تحویل دهی و از جانب رسول خدا و من، به او سام برسان.1 ملاحظــه می گردد که تمامی مواریث انبیا بهوســیله پیامبر تحویل علی می سود و به وسیله علی تمامی آن مواریث و کتاب جامعه خودش، تحویل امام حســن 7و امام بعدی تا امام باقر می شود و این حدیث روشن می سازد که مواریث انبیای الهی: و امام علی به ّ ست امام محمدباقر 7رسیده است.
در حدیث دیگــری چگونگی انتقال مواریث من جمله کتاب جامعه از امام حســین 7به امام ســ ّجاد 7روشن می شود؛ در
کتــاب کافی و بصائرالدرجات آمده اســت کــه حمرانبن اعین
شــیبانی میگویــد: از ابوجعفر (امــ ّ ام محمدباقــر )7در مورد
صحیفه مهر و موم شــده ّ ای که نزد امسلمه به ودیعت نهاده شده
بود و مردم درباره آن سخن میگفتند سؤال نمودم و امام باقر
فرمود:
رسول خدا را چون اجل فرارسید، علی علم و اسلحه آن حضرت و هرچه را نزد او بود به ارث برد)، این علوم و معارف و ساح و کتاب جامعه و مصحف همچنان نزد امیرالمؤمنین 7بود)
.1اصول کافی، ج ،1ص 297؛ وافی، ج ،2ص .79
54امام مهدی و میراث سلف صالح تا اینکه به امام حسن 7و پس از او به امام حسین رسید؛ در این موقع چون ما از غلبه دشمنان بیم داشتیم، این بود که آنها را ّ (جدم حسین ّ 7نزد امسمه به امانت سپرد و بعد از آن علی بن الحسین ّ 7آنها را از امسلمه ستاند. مــن (حمرانبن اعین) گفتم: بســیار خوب، ســپس به پدرت
رسید و بعد از آن نزد تو بوده و به تو رسیده است؟ امام باق فرمود: آری، همین طور است. و نیز شــیخ طوســی به روایت از فضیل بن یسار چنین آورده است: ابوجعفر 7به من فرمود:
در همان هنگام که حین عازم حرکت به سوی عراق) کربا) بود، وصیت نامه پیغمبر و کتابها و دیگر اشیا، (مواریث انبیا و امامت) را به امانت نزد امسلمه گذاشت و به او فرمود: وقتی که
پسر بزرگترم به تو مراجعه کرد، آنچه را که به تو به امانت سپرده ام به او تسلیم کن. پس از اینکه حسین 7به شهادت رسید، علی بن
الحسین 7نزد امسلمه رفت و آن بانو هم تمامی امانت هایی را که حسین ّ 7به امانت نزدش نهاده بود به امام سجاد تحویل داد.2
همین داســتان در بعضی دیگــر از منابع حدیثی وارد گردیده اســت که برای جلوگیــری از اطاله کلام از ذکــر آنها خودداری
مینماییم؛ فقط یک نکته قابل ذکر است و آن، اینکه حضرت امام
.1اصول کافی، ج ،1ص 335؛ بصائر الدرجات، صص 177و 186و 188؛
وافی، ج ،2ص .132
کتاب امام مهدی (عج) و میراث سلف، در قالب چهل حدیث، درباره‌ی معرفی این میراث الهی در دست ذخیره‌ی عالم است.
در بخشی از این کتاب به میراثی از انبیای پیشین اشاره شده که برای قوم آن نبی اهمیت بسیاری داشته است؛ مانند «تابوت سکینه» که متعلق به حضرت موسی (ع) است و قوم بنیاسرائیل دارنده‌ی آن را صاحب نبوت می‌شناسد.
انگشتر حضرت سلیمان (ع)، عصای حضرت موسی (ع)، زره رسول اکرم (ص) و قرآن کامل نوشته شده به خط امیرمؤمنان علی (ع) از دیگر میراث معرفی‌شده در این کتاب است.
هدف از نوشتن کتاب امام مهدی (عج) و میراث سلف صالح، شناساندن بخشی از مسائلی است که به آن بزرگوار مربوط میشود و تاکنون کتابی مستقل در این‌باره نوشته نشده است.
انبیا و اوصیای سلف:امام مهدی که راهنمای امت اســت، همه علوم انبیا و ائمه پیش از خود را به تمامی به ارث برده و میراثدار جمیع دانش ها
است. در این باب احادیثی از ائمه معصومین: وارد شده است که اثبات مینماید همــه علوم و دانشهایی که در نزد پیامبران الهی و ائمه معصومین بوده است به آخرین حجت الهی و دوازدهمین وصی پیامبر رســیده است و حضرت مهدی وارث علوم انبیا و ائمه است.
برای نمونه چندین حدیث که مؤید این موضوع اســت را در این بخش ذکر می کنیم.امام باقر فرمود: ّ ان َ العلم الّ ّ ذی نز َل َم َع آدم 7لَم یرفَ ْع ُ والعلم َ یتوارث و کان
ّ علی َ عالم هذه الامه و انّه لم یَ ْ هلک منّ ٌ ا عالم ّ قط َ الا خَلَفُه من ِ اهل ِ ه م ْن ٍ علم مثل علمه أو ماشاءالله. علمی که با حضرت آدم 7نازل شد برداشته نشد و علم به ارث
میرود، علی 7عالم این امت بوده و حق این است که از خانواده ما هرگز عالمی نمیرد مگر آنکه کسی از اهلش که مثل علم او را بداند جایگزینش گردد یا آنچه را خدا خواهد.
این حدیث شــریف معلوم مینماید آن علومی که به حضرت آدم نــازل شــده، از بین نرفته بلکه بهعنــوان میراث نبوت به
.1اصول کافی( 6جلدی،) ج(2کتاب الحجه باب ان الائمه(ع) ورثه العلم،) ح ،2
ص 188با ترجمه مرحوم آیت ّ الله محمدباقر کمرهای. 14امام مهدی 7و میراث سلف صالح
خاتم الانبیا 9رسیده است و از ایشان هم به ائمه دوازده گانه که آخرین آن بزرگواران امام مهدی است. و در حدیثی دیگر از امام صادق 7وارد شــده اســت که آن
بزرگوار فرمودند:
ّ ان َ العلم الذی نَ َ زل م َع آدم 7لَم یرفَ ْع َ و ما مات ٌ عالم اّلا و قدُوِر َث ِع ُ لم ّ ه، ان َ الارض لاتَْبَقی بَِغیر عالم
بهدرستی علمی که با آدم نازل شد برداشته نشد، عالمی نمرده مگر اینکه علم خود را به دیگری به ارث داده است، به راستی زمین بی عالم نمی ماند.
وجود مبارک امام مهدی صاحب تمامی علوم و دانشــه ای پیشــین اســت و این علوم برای حرکت عظیمی که آن بزرگوار قصــد انجامش را دارد لازم اســت؛ زیرا آن کس که قرار اســتعالیتریــن حکومت روی زمین را بر مبنای عدل: قســط و دین خــدا اقامه کند و وعــده خدا را در روی زمین تحقق بخشــد و موعود تمام ادیان توحیدی و غیر توحیدی است، باید تمام علوم و دانش ها را در خود داشته باشد.
آن بزرگوار انســان کامل و مطلق در جهان هســتی اســت که ما چشــم به انتظار ظهــورش دوخته ایم و امید اســت که توفیق دیدارش ر در ظهور ملکوتیش نظارهگر باشیم. انشاءالله.
روایتی دیگر از وجود مبــارک امام باقر 7در این خصوص نقل شده است:
عن ابی جعفرقال رسول الله
.1همان، ص 192با ترجمه مرحوم آیت ّ الله محمدباقر کمرهای.امام مهدی و میراث سلف صالح
ّ ان ّ او َل ّ وصی َ کان علی و ْج ِ ه الأرض، ه ُ به الله بن آدم و مام ْن ّ نبی َم َض ّ ی الا وله وصی ُ و کان جمیع ّ الانبیاء مائة الف نبی و عشرین الف نبی منهم خمسه اولوالعزم، نوح و ابراهیم و موسی ّ و عیسی و محمد: ّ و ان ّ علی بن ابیطالب کان هبه الله لُِم ّ حم َد و وِر َث َ علم َ الأوصیاء َ و علم َم ْن َ کان َ قبل ّ ه،أما ان ّ محمداً َوِر َث َ علم َ من کان َ قبل َ ه من الأنبیاء و المرسلین.1 امام باقر 7فرمود: رسول خدا 9فرمودند: بهدرستی نخستین وصی که در روی زمین بوده است، هبه الله، پسر آدم بوده و پیامبری درنگذشت مگر اینکه وصی داشت، همه پیامبران یکصد و بیست هزار بودند کهّ پنج نفر آنها اولوالعزمند؛ نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد؛ و به راستی علیبن ابیطالب هبه ّ الله برای محمد بوده و علم ّ همه اوصیا و پیش ینیان خود را به ارث برده است و محمد علم همه انبیا و مرسلین پیش از خود را به ارث برده است.
.1اصول کافی، ج( َ 2کتاب الحجه باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اءو الأوصی َ اء الّذین من قَبلهم،) ح ،2ص .194فصل دوم امام مهدی 7وارث اسم اعظمامام مهدی 7و میراث سلف صالح/ وجود مبارک امام عصر 7که آخرین وصی الهی و ذخیره تام و کامل انبیای ســ ً لف و خصوصا جد بزرگوارش پیامبر اکرم و اوصیــای قبل از خود، یازده امام: اســت، اســم اعظم را به ودیعت گرفته و وارث اســم اعظم اســت. در این زمینه احادیثی وارد شده است که ما در این بخش به چند حدیث اشاره می کنیم.
امام صادق فرمودند:
عیسی بن مریم دو حرف از اسم اعظم را داشت و با آن دو حرف کار میکرد و موی بن عمران چهار حرف داشت و ابراهیم دارای هشت حرف بود و به نوح 15حرف و به آدم بیست و پنج حرف و ّ خداوند آنها را برای محمد 9و اهل بیتش جمع کرد و اسم اعظم ّ هفتاد و سه حرف است که خداوند به حضرت محمد هفتاد و دو حرف داده است. این حدیث روشــن مینماید که اســم اعظــم الهی هم جزء مواریث انبیا و ائمه ســلف: اســت و این اسم اعظم در حال حاضــر نزد این بزرگوار اســت تا هم در حــال حاضر و هم در هنگام ظهور و قیامش مورد استفاده قرار دهد.
در حدیث دیگری امام باقرفرموده اند:
ّ ان َ اسم َ الله الأعظم علی ثلاثِ ً ه و سبعین حرفا و انّ َ ما کان عند َ آصف ٌ منها حرف ٌ واحد، فَتَ ّ کلم بِه فَ َخ َ سف ِ بالأرض ما بَْینَُه و بَْی َن ِ سریر َ بلقیس حتّ َ ی تناول ّ الس ُ ریر ِ بیده ِ ثم عادت ُ الأرض کما .1بحارالأنوار، ج ،27 امام مهدی7و میراث سلف صالح َ کانت اسرع ِم ْن ِ طرفه ُ العین و نحن ِ عندنا م َن ِ الاسم الاعظم اثنان ً و سبعون حرفا ٌ و حرف ٌ واحد عند الله تعالی اَ ْستَئأثَر بِه فِی علم َ الغیب عنده و لاحول و لاقُّوَه اّلا َ بالله العّل َ ی العظیم.
اسم اعظم خدا، هفتاد و سه حرف است و تنها یک حرف آن نزد آصف بود و آصف آن یک حرف را گفت و زمین میان او و تخت بلقیس شکافته شد تا او تخت را بهدست گرفت، سپس زمین به حالت اول بازگشت و این عمل در کمتر از چشم برهم زدن انجام شد و ما هفتاد و دو حرف از اسم اعظم را داریم و یک حرف هم نزد خداست که آن را در علم غیب برای خود مخصوص ساخته َ است و لاحول َو ُ لاق ّوَه َ الا بالله.
پس در این فصل با استفاده از روایت روشن ساختیم که یکی از مواریثی که در نزد امام مهدی 7اســت اســم اعظم است که از حضرت آدم تا خاتم 9و از ایشــان تــا امام یازدهم و از
ایشان هم به وجود نازنین حضرت حجةبن الحسن العسکری رسیده است.
.1اصول کافی، ج 1کتاب الحجه باب ما اُ ُ عطی الائمه ِمن اسمالله الأعظم، ح ،1 .324 صفصل سوم
امام مهدی 7وارث
صحف انبیا:امام مهدی 7و میراث سلف صالح 23
یکی دیگر از مواریث ســلف که در نزد امام عصراســت،
صحف انبیا: اســ ُ ت و صحف به معنای قطعهای پوست است که بر روی آن نوشــته ای باشد و این معنای لغوی صحف است؛
ولی در اصطلاح صحف، یعنی کتابهای که به انبیای پیشــین نازل شده است.
در قرآن به کتابهای آســمانی صحف اطلاق شده است و یکی ُ از نام های قرآن صحف اســ ُ ت؛ مبیّن این مطلب آیه 2ســوره بینه است که می َ فرماید: رُس ٌ ول ّم َن الله یَتُْل ُ وا ص ُح ً فا ُمَطّهَرًه.
[پیامبری از جانب خدا کتاب های پاک می خواند].
اما صحفی که بر انبیا: نازل شده است عبارتند از:
1صحفی که بر حضرت آدم 7نازل شــده مشــتمل بر 10 صحیفه بوده است.
. ُ 2صحف حضرت ابراهیم 7که مشتمل بر 10صحیفه بوده است و در قرآن سوره اعلی، آیات 18و 19می فرماید:
اِّن َه َذا لَِف ّ ی الص ُح ِف ُ الأولی ص ُح ِف َ ابراهیم و موسی.
ابوذر روایت کرده است که رسول خدا 9فرمود:
حق تعالی 20صحیفه بر ابراهیم فرستاد که همه حکمت ها و مثلهاست.
ابوذر گفت: آیا در قرآن چیزی از صحف ابراهیم هست؟
پیامبر فرمود: ّ ای ابوذر بخوان این آیات را: ان هذا لَ ِف ّ ی الص ُح ِ ف الأولی ُص ُح ِف 24امام مهدی 7و میراث سلف صالح
َ ابراهیم ُ و م َ وسی.
.3صحف حضرت ادریس که مشــتمل بر 30صحیفه بوده اســت: نام این پیامبر دو بار در قرآن ذکر شده است. یک بار در سوره مریم، آیه :60
َو ْ اذُک ْر فِ ِ ی الکتاب َ ادریس انُّه ِ کان ص ّد ً یقا نَبیًّا.
[و در این کتاب ادریس را یاد کن که او نیز بسیار راستگو و پیامبر بود].
و همچنین سوره انبیا آیه :85
و اِ ْسَمعیِ ِل َ و ادریس َ و ذ ِ الکَف ِل ُک ّل ِم َن ّ الصابِ َ رین.
[و اسماعیل و ادریس و ذوالکفل همه از صابران بودند].
.4زبور حضرت داود :7داود (یعنی محبوب) از پیامبران
بنیاســراییل است که نام شریفش شــانزده بار در قرآن مجید در
ســورههای (بقره 251ـ نساء 163ـ مائده 78ـ انعام 84ـ اسراء
55ـ انبیا 78و 79نمل 15و 16ـ سبأ 10و 13ـ ص 24 26
17 22و )30ذکر شده است.
یهودیان او را صاحب کتاب نمیشناســند و تنها ســرودهای
منتسب به او را مزامیر نامیدهاند، ولی قرآن در سوره انبیا آیه 105
کتاب داود 7را اینگونه معرفی مینماید:
َو لََق ْ د َکتَْبنَا فِ ّ ی الز ِ بور ِم ْن بَْع ِ د ّ الذْک ِر ْ الار َض یَِرثَُه ِ ا ع ِ باد َی
ّ الصالِ َ حین.
[و به تحقیق بعد از تورات در زبور نوشتیم که بندگان صالح از وارثان زمین خواهند شد]. .1حیوة القلوب مجلسی، ج ،1ص .132امام مهدی 7و میراث سلف صالح 25
و همچنین خداوند سبحان در سوره نساء آیه 163و در سوره اسراء آیه 55
می فرماید: ... و ءاتَْینَ ُ ا داوَد َزبُوراً.
در اثبات این مطلب که صحف ابراهیم و موســی همان الواح
است و بهدست مبارک پیامبر 9رسیده است، روایتی را از کتاب شریف اصول کافی نقل می نمایم: ابوبصیر می گوید امام صادق 7به من فرمود: ّ یا أبامحم ّ د ان ّ الله (عز ّ وجل) لم یَْع ِط ً الأنبیاء شیئا الا و قَ ْد ْ أع ُ طاه ّ محم ًد ْ 9و قد أع َط َ ی الانبیاء و عندنا الصحف التی قال الله
ّ (عز ّ وجل ُ ) فی صحف ابراهیم و موسی. قلت َ جعلت فداک هی الألواح؟ قال: نعم.1
ّ ای ابا محمد، خدای عزوجل چیزی به پیغمبران عطا نفرموده جز ّ آنکه آن را به محمد 9عطا فرموده و همه آنچه را که به پیغمبران ّ داد به محمد 9نیز عطا فرمود؛ و آن صحفی که خدای عزوجل
(صحف ابراهیم و موسی) فرماید، نزد ماست. عرض کردم: آن صحف همان الواحست؟ فرمود، بلی.
و همچنین در روایتــی دیگر درباره زبور حضرت داود 7و اینکــه این کتاب نیز جزء مواریثی اســت که به پیامبر اکرم و ســپس به ائمه و در نهایت به دست مبارک امام عصر رسیده
است؛ را نقل می کنیم.
ابنســنان از امام صادق راجع به قــ ّ ول خدای عز ّ وجل َ ، و
.1اصول کافی، ج( َ 1کتاب الحجه، باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اء
و الأوصی َ اء،) ح ،5ص .327 26امام مهدی و میراث سلف صالح
لََق َ د کتَبْنَا فِ ّ ی الزبورِ مِ ْن بَْع ِد ّ الذْکر پرســید که زبور چیست و ذکر
کدامست؟ فرمود:
ُ الذک عندالله و الزبور الّ َ ذی انزل ُ علی داود و کل کتاب نزل فهو عند اهل العلم و نحن هم.1
ذکر نزد خداســت و زبور آنســت که بر داود نازل شد و هر کتابی که نازل گشــته اســت نزد اهل علم اســت، و ما اهل علم هستیم.
.5تورات
تورات نام کتاب حضرت موسی 7است که به صورت الواح به حضرت موســی 7نازل گردیده است و در قرآن هیجده بار از تورات نام برده شــده اســت، در ســوره های (آلعمران آیات
؛ اعراف110 ،68 ،66 ،46 ،44 ،43 ؛مائده آیات93 65 50 48 3
آیه 157؛ توبه آیه 111؛ صف آیه 6؛ فتح آیه 29؛ جمعه آیه .)5
البته تورات در اصطــلاح قرآن همان تورات اصل و تحریف
نشــده اســت و این توراتی کــه در نزد یهودیان موجود اســت،
دســتخوش تحریفات گسترده ای شده است و توحید و مقام انبیا
پس از موسی به شکل زنندهای معرفی شده است.
لــذا توراتی که به عنوان یکی از مواریث انبیا نزد حضرت مهدی اســت همان الواح نازل شــده بر حضرت موســی اســت و آن حضرت بــا آن تورات اصلی در زمــان ظهورش با یهودیان عصر ظهور استدلال می نماید.
.1اصول کافی، ج( َ 1کتاب الحجه، باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اء
و الأوصی َ اء،) ح ،6ص .327امام مهدی 7و میراث سلف صالح 27
.6انجیل
انجیل که در لغت به معنای بشــارت اســت و در قرآن تعداد 12بار در سوره های (آل عمران آیات 65 ،48 ،2مائده آیات ،46
110 ،68 ،66 ،47اعراف ،157فتح 29حدید 27و ســوره توبه )111نام انجیل ذکر شــده اســت؛ آن، کتاب حضرت عیسی اســت البته منظور همان انجیل حقیقی و اصل است که قرآن آن
را تأیید نموده است.
در روایــت از امــام صادق 7آمده که تأییــد می نماید پیامبر اکرم بهعنوان آخرین ســفیر الهی، وارث جمیع کتب انبیا:
بــوده و تمامی آنچــه بهعنوان میراث نبوت نــزد پیامبر اکرم وجود داشــته، به ترتیب به ائمه: رسیده است، در نهایت این مواریث از جمله کتب انبیای پیشــ ً ین تماما به دســت مبارک امام
مهدی 7رسیده است.
مفضل بن عمر از شاگردان امام صادق نقل می کند:
ّ ان ّ سلیمان ورث داود و ان ّ محمداً ورث سلیمان و انّا ورثنا ّ محمداً ّ و ان عندنا علم التوراه و الانجیل و الزبور و تبیان ما فی الالواح.
همانا سلیمان از داود ّ ارث برد و محمد از سلمان ارث برد و ماّ از محمد ارث بردیم. علم تورات و انجیل و همه آنچه در آن الواح
بود نزد ماست.
.7قرآن
.1اصول کافی، ج( َ 1کتاب الحجه باب ان الائمه ورثوا علم ّ النبی و جمیع الأنبی َ اء
و الأوصی َ اء الّذین من قَبلهم،) ح ،3ص .326 28امام مهدی 7و میراث سلف صالح
قرآن کریم که آخرین و کاملترین کتاب آسمانی است، یک بار به صورت دفعی و بار دیگر در مدت 23ســال رسالت، به تدریجبر وجود مبارک پیامبر اکرم 9نازل شد، این کتاب ارزشمندترین
و بالاترین میراث اســت، که وجود مبارک امام مهدی جامعه زمانش را بر اســاس این کتاب می ســازد و تمام احکام و قوانین این کتاب الهی بهطور کامل به مرحله اجرا درمی آید.
ّ این کتاب است که جامعه نمونه آخرالزمان بر مبنای آن ساخته می شود و انســان های آخرالزمان در جامعه مهدوی شهد شیرین عدالتــش را میچشــند و تمام زوایای این کتــاب الهی به منصه ظهور میرســد؛ و هیچ ســوره و آیه از این کتاب الهی معطل و زمین نمیماند بلکه به حقیقت و روشنی کامل پیاده می گردد.
ما چون در این کتاب بنا داریم در بخش مصحف امام علی که همان قرآن همراه با تفســیر و شأن نزول آیات است و تنظیم شــده توسط امیرالمؤمنین است را توضیح دهیم، لذا در اینجا
فقط به یک روایت اشاره نماییم.امام باقر فرمود:
ُ ما یسطیع اَ َح ٌد ّ أن یدعی أن ّ عنده جمیع القرآن کله ظاهره و باطنه غیر الأوصیاء.
جز اوصیای پیغمبر کسی نمی تواند ادعا کند که ظاهر و باطن تمام قرآن نزد اوست.
.1اصول کافی، ج(2کتاب الحجه، باب لمیجمع القرآن کله الا الائمه(ع،)) ح ،2
.332 صفصل چهارم
امام مهدی 7وارث
ودایع انبیا:امام مهدی 7و میراث سلف صالح 31
وجــود مبارک امام عصر 7عــلاوه بر انبیای الهی و علم انبیا و اســم اعظم، ودایع و آثار انبیای الهی را نیز به ارث برده است؛
روایات وارده در این زمینه گواه این مطلب است و در تواریخ و قصص نیز به آنها اشاره شده که تعدادی از آنها عبارتند از:
.1عصای موسی
ـ امام باقر فرمود:
کانت عصا موسی لآدم فصارت الی شعیب ثم صارت الی موسیبن عمران و انّ ّ ها لعندنا و ان ً عهدی بها آنفا ً و هی خضراءکهیئتها حین انتزعت من شجرتها و انّها لَتَْن ْ طق اذا استَْن َطَعت
اعدت لقائمنا 7یصنع بها ما کان یصنع موسی و انها لتروع و
تلقف ما یأفکون و تصنع ماتؤوم به، انها حیث اقبلت تلقف ما
یأفکون، یفتح لَ َ ها شعبان، احدیهما فِی الارض و الاخری فی
ً السقف و بینهما اربعون ذراعا تلقف ما یأفکون بلسانَها.1
عصای موسی از آن آدم 7بود که به شعیب رسید و سپس به
موسیبن عمران رسید، آن عصا نزد ماست و اندکی پیش نزدم بود
.1اصپول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمه مپن آیات الانبیاء(ع،)) ح
،1ص 335؛ بحارالانپوار، ج ،52ح ،19ص 318؛ و ایپن حدیپث در کتپاب
کمالالدین و تمام النعمه شیخ صدوق با سند دیگر آمده است.
32امام مهدی 7و میراث سلف صالح
مانند وقتی که از درختش باز شپده سپبز اسپپت و چون از او سؤال شپود جواب گوید و برای قائم ما (حضرت مهدی )7آماده گشپته
اسپت، او (حضرت مهدی) با آن، همان کار که موسی می کرد انجام دهد، آن عصا هراسآور است و ساخته های نیرنگی جادوگران را میبلعد و به هر چه مأمور شود انجام دهد؛ چون حمله کند هرچه به نیرنگ ساخته اند می بلعد و برایش دو شعبه باز شود که یکی در زمین و دیگری در سقف باشد و میان آنها (میان دو فکش) چهل
زراع باشد و نیرنگ ساخته ها را با زبانش میبلعد چنانچه در زمان حضرت موسی 7سحر ساحران را بلعید.
امام صادقفرمود:
الواح موسی عندنا و عصا موسی عندنا و نحن ورثه النبیین.
الواح موسی(ورات) و عصای او نزد ماست و ما وارث
پیامبرانیم.
پیداســت وقتیکه عصای حضرت موسی 7و تورات دست به دســت به حضرت صادق 7رســیده پس بعد از ایشــان هم دســت به دست به سایر ائمه رســیده تا الآن که به دست مبارکامام مهدی 7ـ که خداوند ظهورش را نزدیک گرداند ـ رســیده است.
عصای حضرت موســی چندین معجزه داشته که قرآن به آنها اشاره کرده است:
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمه من آیات الانبیاء(ع،))
.335 ، ص2امام مهدی 7و میراث سلف صالح 33
.1مار شــدن عصا هنگام مبعوث شدن حضرت موسی به پیامبری ـ در سوره قصص آیه 30می فرماید:
َو ْ أن ألْ ِق َع َ صاک فََلّم َ ا رءاها تَْهتَّز َکَأنّ ّ ها جآن َولّ َی ُم ْدبَراً و لَْم یَُعّق ْب
یَ ُ ا م َ وس ْ ی أقبِ ْل َو لا تَ َخ ْف اِنّ ِ ک م َن ِ الام َ نین.
.2اژدها شــدن عصا نزد فرعون ـ در ســوره شــعراء آیه 32
میفرماید: فَألَْق َ ی ع َص ُ اه فَاَِذ ِ ا ه َی ثُْع ٌ بان ّمبین.
.3بلعیدن ســحر ساحران توســط عصا ـ در سوره شعراء آیه
44و 45میفرماید:
فَألَْق ُ ی م َ وس َی ع َص ُ اه فَ ِ اذا ه َی تَْلَق ُف َما یَأفِ ُکون فَألِْق ّ ی الس َح ُ رة
ِ ساج َ دین.
.4زدن عصــا بــه دریا و باز شــدن راه برای نجــات قوم بنی
اسراییل ـ در سوره شعراء آیه 63میفرماید:
فَ َ أوحْینَآ اِلَ ُ ی م َ وس ِ ی أن اِ ْض ِر ْب بَّع َص َ اک البَ ْح ِر فَانَْفَل َق فَ َ کان ُک ّل فِ ْر ٍق َک ّ الط ُوِد َ العظیم
.5زدن عصا به ســنگ و بیرون آمدن دوازده چشمه آب برای اسباط بنیاسراییل ـ در سوره بقره آیه 60میفرماید:
َو اِ ْ ذاستَ ْس َ ق ُ ی م َ وسی لَِق ْوِمِه فَُقْلنَ ْ ا اض ِر ْب بَِع َ صاک َ الح َجر فَانَْف َج ْ رت
ِمْنُه ْ اثنَ َ تا ع ْش َرَه َعْی ً نا قَ ْد َعِل َم...
ایــن عصا، ابتدای امر عصای حضرت آدم بوده و ســپس به حضرت شــعیب سیده و آنگاه که موسی متواری بوده و در راه دختران شــعیب 7در آب کشیدن از چاه کمک نمود،
سپس به خدمت شعیب 7درآمد آن عصا به او رسید، در تواریخ انبیا برای این عصا حوادث و وقایعی نقل نموده اند. 34امام مهدی 7و میراث سلف صالح
. َ 2ح َجر (سنگ) حضرت موسی الی الکوفه نادی منادیه، ٌ الا لا یحمل احد ً منکم طعاما ً و لا شرابا و یحمل حجربن عمرانً و هو وقر بعیر فلاینزل منزلا اّلا انْبََع َث عین منه، فََم ْن ً کان جائعا
شبع و من کان طامئا روی فهو زادهم حتّ ِ ی ینزلوا النجف م ْن َظْه ِر الکوفه.1
چون حضرت قائم در مکه قیام کند و خواهد که متوجه کوفه
شود منادیش فریاد کشد که کسی خوردنی و آشامیدنی همراه خود برندارد و سنگ حضرت موسی که به وزن یک بار شتر است با آن حضرت است در هر منزلی که فرودآیند چشمه آبی
از آن سنگ بجوشد که گرسنه را سیر و تشنه را سیراب کند و همان سنگ توشه آنهاست تا هنگامیکه در نجف به پشت کوفه فرودآیند.
قــرآن در خصوص ایــن حجر در ســوره اعــراف آیه 160
می فرماید: ْ أو َحْینَا الَ ُ ی مو َسی اِ ْ ذاستَ ْسَق ُ اه قَ ْوُمُه اَِن بَِع َص َ اک الح َجر فَانْبَ َج ْ ست
َمْنُه اثنَتَ َ ا ع ْش َرَه َعْی ً نا.
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمهمن آیات الانبیاء(ع،)) ح ،3
ص 336؛ بحارالانوار، ج ،52ص 324؛ حیوة القلوب، علامه مجلسی، ج 1
(قصه حضرت موسی(ع،)) ص .248امام مهدی 7و میراث سلف صالح 35
[به موسی وحی فرستادیم که عصای خود را بر سنگ بزن ناگهان
دوازده چشمه از آن بیرون جهید].
امام باقر درباره این آیه شــ ْ ریفه (و أو َحیْنا الی موســی )...
میفرماید:
به درستی که ظهور و قیام قائم 7در مکه خواهد بود و بعد از آن به سوی کوفه حرکت میکند و منادی ندا میدهد ای یاران امام زمان َ کسی از شما با خود غذا و آبی حمل نکند حضی که وارد می شوند از آن سگ آبی روان خواهد شد و هر کس گرسنه و تشنه باشد از آن میخورد همه سیر و سیراب خواهند شد و این حالت در تمام منزلگاه های بین راه ادامه دارد تا از پشت کوفه وارد نجف شوند.1
چند نکته در خصوص حجر موسیل ازم است گفته شود:
َ الف. الف و لام ح َجر در این آیه (بَِع َ صاک الح َجر) الف و لام معرفه است، یعنی این سنگ خاص و نه هر سنگی، بهعنوان یکی از ودایع نبوت بهدســت امام عصر 7رســیده است و در هنگام ظهور و قیام حضرت مهدی 7این سنگ بهعنوان توشه بین راه یاران آن حضرت مورد اســتفاده قرار میگیرد و احادیث مربوط مبین این موضوع است.
ب. در زمان موســی 7چون قوم بنیاسراییل 12س ط بودند
(اســباط دوازدهگانــه .1بنیروبیل .2بنیشــمعون .3بنیجاد .4
بنییهودا .5بنییساکار .6بنیزبولون .7بنییوسف .8بنیبنیامین
.9بنی اشــیر .10بنیدان .11بنینفتالی .12بنیلاوی،) چون این
.1تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ،6ص .6 36امام مهدی 7و میراث سلف صالح
12سبط با هم اختلاف داشتند، لذا 12چشمه از آن سنگ بیرون
آمد تا هر گروهی چشمه آبی برای خود داشته باشند اما در هنگام
ظهور و قیــام حضرت مهدی 7چون اختلاف و تفرقهای بین
یاران امام مهدی 7نیســت، لذا از آن ســنگ فقط یک چشــمه
آب بیرون آمد و این توضیح قســمت دیگر آیه اســت که فرمود:
.
فَانَْف َج ْ رت مِنُْه اثنَتَ َ ا ع ْشَرَه َع ً ینا
ج. در خصوص ســنگ حضرت موســی 7در قرآن 2بار از
آن یاد شــده است: .1ســوره بقره آیه 60که متن کل آیه عبارت
است از:
ْ و اذاستَ َ سق ُ ی م َ وس ِی لَِق ْوِمه فَُقْلنَ ْ ا اض ِر ْب بَِع َ صاک َ الح َجر فَانَْف َج ْ رت
َمْنُه ْ اثنتَ َ ا ع َش َ ره َع ً ینا قَ ْد َعِل َم ُک ّل اُ ِ ناس ّم ْش َربَُه ُ م کُل ْ وا واش َربَ ِ وا م ْن
ِر ِ زق الله و لا تَْعثَوا فِ ِ ی الأرض ُمْف ِس َ دین.
و در سوره اعراف آیه 160می فرماید:
ِْذ
َو قَ ّطْعنُُه ُ م ْ اثنَتَ َ ی ع ْش َه ْ اسبَ ً اطا َ أم ً ما َو اَْو َحْینَا اِ ُ لی م َ وسی ا
ْ استَ ْسَق ُ اه قَ ْوُمُه ِ أن ْ اض ِر ْب بََع َص َ اک الح َجر فَانْبَ َج َس ْت ِمْنُه ْ اثنَتَ َ ا ع ْش َرَه
َعْی ً نا قَ ْد َعِل َم ُک ّل ِ أناس ّم َ شر ُ به َ م و َظّلْلنَ َ ا عَلْیِه ُ م َ الغ َ مم و أنَْزلْنَا
َعَلْیِه ُم َ الم ّن ّ والس ْ ل َو ُ ی کُل ِ وا م ْن َطّی ِ بت َم َ ارَزْق ُ نک ْم َو َم َ ا ظَلُمونَا و
ْ لکن کانُوا أنُْف َسُهم یَ ْظِلُمون.
و این حجر حضرت موسی 7به عنوان یکی از ودایع نبوت
دســت به دســت به وســیله اوصیای بعد از موسی 7به دست
پیامبر اکرم 9رســیده و بعد از ایشــان هم بهدست امام الوصی،
علــی ،7تا حال حاضر که نــزد خاتمالاوصیا مولانا المهدی
است.امام مهدی 7و میراث سلف صالح 37
.3تابوت الشهاده (تابوت سکینه)
امام صادق 7فرمود:
اِنّما مثل السلاح فینا مثل التابوت فی بنی اسراییل کانت بنو اسراییل ای اهل بیت وجد التابوت علی بابهم اوتوالنبوه فََم ْن صار الیه السلاح منا اوتی الامامه.1
داستان سح در خاندان ما، داستان تابوت است در بنی اسراییل،
تابوت در هر خاندانی از بنی اسراییل که پیدا میگشت، نبوت به آنها داده میشد، هرکس از ما هم که سح به دستش رسد امامت به او داده می شود.
نام تابوت ســکینه یک بار در ســوره بقره، آیه 248ذکر شده
است که می فرماید:
و قَ َ ال لَُه ْ م نَبِّیُه ْم ّ ان ُ آیة مْل ِکه أن یَأتِیَ ُک ُم أن یَأتِیَ ُک ُم التّابُ َ وت فِ ِ یه
َس ِ کینَ ّ ة م ْن ربّ ُکم و بَِقّیُه َمّما تََر َک ُ آل ُم َ وس َ ی و ُ آل ُ هار َ ون تَ ْحِمُلُه
َ الم َ لائکُه اِّن فِی ذلِ َک لأیًَة لُّک ْم اِ ْن ُکْنتُ ِ م مؤم َ نین.
و پیامبرشان گفت: دلیل و نشانه بر پادشاهی او این است که
تابوتی به سوی شما میآید که در آن سکینه و آرامشی از ناحیه
پروردگارتان وجود دارد و آنچه را که آل موسی و آل هارون باقی
گذاشتهاند و آن تابوت بهوسیله فرشتگان حمل میشود، به راستی
در آن معجزه و دلیل برای شماست چنانکه مؤمن باشید.
.1اصول کای، ج(1کتاب الحجه، باب ی مثل التابوت فی
بنیاسرائیل،) ح 1و ،4ص .343 38امام مهدی 7و میراث سلف صالح
تابوت سکینه با نامهای صندوق عهد، تابوت یهودیان، تابوت
مقدس، صندوق تورات، تابوت الشــهاده) کــه این نام در دعای
سمات وارد گشته که میفرماید:
ِ
َو َر ُ سولُ َک ُم َ وسی َ بن عمران ُ 7فی الم ّ قد َ سین فَ ْو َق اِ ْحساس
َ الک ْربِْی َن َ فوق َ غمائم النور فوق ِ تابوت ّ الش َهادِه فِ َ ی ع ُ موِد ّ الن ِ ار و
ُ فی ط ٍ ور ِسینَ َ اء و فِ َ ی جبَ ِل ُح ِ ور َ یت و...
و تابوت بنیاســراییل نیز ذکر شــده اســت و طبق نوشــته ها
صندوقــی بوده اســت که محتوای الواح ســنگی احکام عشــره (تورات) در آن قرار داشــته اســت و هروقت قوم بنی اســراییل حرکــت میکرد، این صنــدوق را با حرمت فــراوان در ارابهای
نهاده و پیشــاپیش خود روان میداشــتند و در جنــگ نیز آن را در پیشــاپیش صفوف قرار میدادند تا باعث ثبات قدم و آرامش لشکریان گردد؛ این صندوق به فرمان حضرت موسی 7ساخته
شــده بود و علاوه بر آن الواح ( 2لوح ســنگی،) کاسه َ ای از م ْن (همان غذای آســمانی که در ســوره اعراف، آیه 160نامش ذکر َ شده: و أنَْزلْنَ َ ا عَلیْهُِم َ الم ّن ّ والس َ لو ُ ی کُلوا مِ ْن َطیّ ِ بات َ ما رَزقْ ُ نک ْم و...
نیز در آن قرار داده بودند.
تا اینکه فلســطینیها به یهودیان تاختند و بر آنها مسلط شدند
و صندوق عهد را از ایشــان گرفتند. بعد از آن حضرت داود7
جالوت، پادشــاه فلسطینیها را کشــت و صندوق را به یهودیان
بازگرداند.
تا زمان حضرت ســلیمان ُ این صندوق در معبد قبُّه ّ الرمان
ُ (که قبُّه ّ الرمان نیز در دعای ســمات ذکر شــ َ ده: و بَِم ْج ِد َک الّذیامام مهدی و میراث سلف صالح 39
َظَهر لُِم َ وسی بْ ِن عِ َ مرانَ 7عَل ُ ی قبُّه ّ الر ِ مان و)... قرار داشت.
مطالب دیگری در خصوص تابوت ســکینه وارد شده است؛
مث ً ــلا در کتاب قرب الاســناد حمیــری (ص 164حدیثی از امام
موســی بن جعفر 7نقل شده که حضرت درباره تفسیر سکینه)
ِ فیه َس ُ کینه ّم ْن ربُّکم)... فرمود:
این سکینه رایحهای است، بهشتی که به شکل صورت انسانی از
صندوق خارج میشد و آن صندوق هم اینک نزد ماست.
و همین معنا نیز از حضرت رضا 7وارد شده است.
ایــن تابوت الشــهاده نیز اکنون نزد امام مهدی 7اســت، در
حدیثی پیامبر اکرم 9فرموده اســت: صندوق مقدس از دریاچه
طبریه به دست وی) امام مهدی 7آشکار میشود و آن را آورده
و در پیشــگاه مقدس او در بیتالمقدس قــرار میدهند و چون
یهودیان آن را مشــاهده مینمایند به جــز اندکی، بقیه آنان ایمان
میآورند.1
.4پیراهن حضرت یوسف7
ّ مفضــل بن عمر گوید، امام صــادق 7به من فرمود: میدانی
پیراهن یوسف 7چه بود؟ عرض کردم، نه. فرمود:
ان ابراهیم ْ ما او قدت له النار اتاه جبرییل 7بِثَ ٍ وب من
ُ ثیاب الجنه فالسه ایاه، فََل ْم ُ یضره ّ معه حر ُ و لا برد ّ فلما حضر
ُ ابراهیم الموت ّ جعله فی تمیمه و عل ّ قه علی اسحاق و علقه
.1الملاحم و الفتن، ص 57؛ منتخب الاثر (آیتالله صافی گلپایگانی،) ص .309 40امام مهدی و میراث سلف صالح
ّ اسحاق علی یعقوب فلما ولد یوسف ّ 7علقه علیه فکان فی
عضده حتی کان من امره ما کان فلما اخرجه یوسف بمصر من
التمیمه وجد یعقوب ریحه و هو یقول: انّ ِ ی لأج ُد ِر َ یح یوسف لُْو
ْ لا أن تَُفّندون. فهو ذلک القمیص الذی انزلَُه الله من الجنه، قلت:
َ جعلت فداک، فالی م ْن ِ صار ذلک القمیص؟ قال: الی اهله، ثم
1
ً قال: کل نبی ورث علما او غیره فقد انْ ّ تهی الی آل محمد.9
چون برای ابراهیم 7آتش افروختند، جبرییل 7جامهای از
جامههای بهشت برایش آورد، او پوشید و با آن جامه گرما و
سرما به ابراهیم زیانی نمیرسانید. چون مرگ ابراهیم رسید، آن
را در غافی نهاد و به اسحاق آویخت و اسحاق آن را به یعقوب
آویخت و چون یوسف 7متولد شد آن را به او آویخت و در
بازوی او بود تا امرش به آنجا رسید (زمام حکومت مصر را به
دست گرفت)؛ چون یوسف آن را در مصر از غاف بیرون آورد،
یعقوب بوی خوش آن را دریافت و همین است که گفت: اگر نادانم
نمیخوانید من بوی یوسف را احساس میکنم. (سوره یوسف آیه
)94و آن همان پیراهنی بود که خدا از بهشت فرستاده بود.
عرض کردم: قربانت گردم، آن پیراهن به چه کســی رســید؟
فرمود:به اهلش رســید و هنگامیکه قائم مــا (امام مهدی )7ظهور
کند، با او خواهد بود، سپس فرمود: هر پیغمبری که دانش یا چیز
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب ما عندالائمه من آیات الانبیاء(ع،)) ح ،5
ص 336؛ بحارالانوار، ج ( ،52باب سیره و اخلاقه و خصائص زمانه،) ح ،5ص
327؛ حیوة القلوب، ج ،1ص .184امام مهدی و میراث سلف صالح 41
ّ دیگری را به ارث گذاشته به آل محمد 9رسیده است.
همــان طــور که در ایــن حدیث طولانــی آمده اســت، امام
صادق 7حقیقــت این پیراهن را بیان فرموده که از کجا آمده و
در نهایت به دســت اهل بیت: رســیده است. و این پیراهن از
جمله مواریث انبیا: به شمار می آید.
همین یک حدیث در توضیح پیراهن حضرت یوســف 7ما
را کفایــت میکند، و این پیراهن هم ّ اکنون نزد حضرت حجتبن
الحسن العسکری 7است.
.5طشت حضرت موسی ،7انگشتر حضرت سلیمان7
شمشیر، پرچم و زره پیامبر اکرم9
تعــدادی دیگر از مواریث انبیا: نیز وجود دارند که آنها هم
هر کــدام بنابر حکمت و مصلحتی، نــزد امام مهدی 7موجود
میباشــند؛ برای روشن شــدن مطلب به ذکر یک حدیث مفصل
اکتفــا میکنیم. البتــه آنچه در کتب تاریخ انبیا و غیره ذکر شــده
اســت، به سندیت و اعتبار این حدیث نمی رسند و آنها نیز برای
اعتبار بخشیدن به تواریخ آن به این احادیث استناد مینمایند.
متن بخشی از حدیثی که از امام صادق 7نقل شده، به شرح
ذیل است:
... و ان عندی لَ َسیف رسول الله َ 9و أن عندی لَرایه رسول
الله 9و درعه و لامته و معضره و ان عندی لرایه رسول الله
المظبه و ان عندی الواح موسی و عصه و ان عندی لخاتم 42امام مهدی 7و میراث سلف صالح
سلیمان بن داود و ان عندی الطشت الذی کان موسی یقرب به
القربان و ان عندی الاسم الذی کان رسول الله 9اذا و صغه
بین المسلمین و المشرکین لَْم یَ ِصل من المشرکین الی المسلمین
ّ نشانه و ان ّ عندی لمثل الذی جاءت به الملائکه و مثل السلاح
فینا کمثل التابوت فی بنی اسراییل کانت بنو اسراییل فی ای
َ اهل بیت وجد التابوت علی ابوابهم اوتوا النبوه و م ْن صار الیه
ّ الس لا ِ ح منّا أوتی اَ ُ لامامه و لقد لَ َ بس َ ابی د ْر َع رسول الله9
فَ َخ َط ْت ً علی الارض خطیطا و لَبیَْتها أنا فکانت و کانت و قائمنا
َم ْن اذا لَْبیَتُ َ ها مَلاها ان شاءالله.1
هماشمشیر رسول خدا ، ُ 9پرچم و جوشن و زره و خود
پیامبر ،9پرچم ظفربخش پیامبر ،9الواح موسی و عصای او،
انگشتر سلمانبن داود، طشتی که موسی 7قربانی را در آن انجام
داد، اسمی که نزد پیامبر بود و چون آن را میان مسلمانان و
کفار می گذاشت که از مشرکین به مسلمین نشانهای نرسد و من آن
را میدانم و هرآنچه را که فرشتگان آوردهاند نزد من است، داستان
سح در خاندان ما همان داستان تابوت است در بنی اسراییل، و
بر در هر خانهای که تابوت پیدا میشد، نشانهای نرسد و من آن را
میدانم و هرآنچه را که فرشتگان آوردهاند نزد من است، داستان
ساح در خاندان ما همان داستان تابوت است در بنی اسراییل، و
بر در هر خانهای که تابوت پیدا میشد، نشانه اعطای نبوت بود و
.1اصول کافی، ج(1کتاب الحجه، باب: عندالائمه من سلاح رسول الله(ص) و
متاه،) ح ،1ص 337؛ بحارالانوار، ج ( 52باب سیره و اخلاقه و خصائص
زمانه،) ح ،129ص .360امام مهدی 7و میراث سلف صالح 43
ساح به هرکس از خانواده ما رسد امامت به او داده میشود. همانا
پدرم، امام باقر ،7زره رسول خدا 9را پوشید، دامنش اندکی
به زمین می کشید و من آن را پوشیدم همچنان بود؛ قائم ما، امام
مهدی ،کسی است که چون آن را پوشد به اندازه قامتش باشد
انشاءالله
ایــن حدیث بهطور صریح بخشــی از ودایع نبوت و مواریث
انبیای الهی: را ذکر کرده است و تصریح نموده که همه آنها به
دست ائمه رسیده و در نهایت نیز به خدمت امام عصر، حضرت
مهدی می رسد.
در حدیــث دیگر که مرحوم مجلســی آن را در بحارالانوار از
ّ امام محمد باقر قل نموده و این حدیث در کتاب الغیبهنعمانی
نیز ذکر شده، روایت می کند.
در الغیبــه نعمانی از عبداللهبن ســنان روایت نمــوده که امام
ّ محمد باقر 7فرمود:
ابی الله اِلا أن یخلف وقت الموقّ ِ تین و ه َی ِ رایه رسول الله9نزل
ّ بها جبرییل یوم بدر سیر به. ثم قال: یا أبا محمد، ماهی و الله
من قُ ْطن و لا کتّ ٍ ان ٍ و لا حریر ُ . فقلت ِ : م ْن ّ ای شیِء هی؟ قال:
من ورق الجنه، نشرها رسول الله یوم بدر ثُّم ّ لف َ ها و دفََعها
الی علی فََل ْ م نزل ّ عند علی حتّی کان یوم البصره فَنَ َشرها
امیرالمؤمنین 7ففتح الله علیه ثُّم لَّفها هی عندنا هناک لا
ٌ ینشرها احد حتی یقوم القائم . ْ 7فلما قام نشرها فلم یَْب َق فی
ّ المشرق و المغرب احد الا لعنها و یسیر الرعب قُ ّدامها شهراً و
عن یَمیِنها شهراً ِ و عن یسارها شهراً ّ ، ثم ّ قال: یا أبا محمد انّه 44
امام مهدی و میراث سلف صالح
ُ یخرج م ْوتوراً ً غضبانی أسفا لَِغ َض ِ ب الله علی هذا الخلق؛ علی
قمیص رسول الله 9الذی کان علیه یوم احد و عمامه السحاب
و درع رسول الله السابغه و سیف رسولالله ّ 9ذوالفقار یجرد
السیف علی عاتقه ثمانیه اشهر یقتل هرجالله.1
خداوند بر خاف وقتی که تعیینکنندگان وقت ظهور امام
مهدی 7معین کرده اند، عمل میکند؛ پرچم قام، همان پرچم
رسول خداست که جبرییل در روز جنگ بدر از آسمان آورد و
آن را در مین جنگ به اهتزاز درآورد، آنگاه جبرییل در روز
جنگ بدر از آسمان آورد و آن را در مین جنگ به اهتزاز
ّ درآورد، آنگاه جبرییل عرض کرد: ای محمد، به خدا قسم این
پرچم، از پنبه و کتان و ابریشم و حریر نیست. پیامبر فرمود:
پس از چیست؟ گفت: برگ درخت بهشت است. پیغمبر آن را در
جنگ برافراشت، سپس پیچید و به دست علی 7داد و پیوسته
نزد آن حضرت بود تا اینکه در روز جنگ بصره (جمل) حضرت
آن را برافراشته نمود و خدا او را پیروز گردانید؛ آنگاه علی7
آن را پیچید و همیشه نزد ما بوده و هست و دیگر هیچکس آن
را نمیگشاید تا اینکه قائم ما 7قیام کند. وقتی قائم قیام نمود، آن
را به اهتزاز درمیآورد و هرکس در شرق و غرب عالم باشد آن را
میبیند؛ رعب و ترس از وی یک ماه زودتر. از پیش روی و چپ
و راست او رفته و در دلها جای می ّ گیرد. آنگاه گفت: ای محمد او
به خونخواهی پدرانش قیام میکند و سخت خشمگین است و از
.1اصول کافی، ج( 3کتاب مولد النبی(ص) و وفاته،) ح ،18ص .274امام مهدی 7و میراث سلف صالح 45
اینکه خداوند بر این خلق غضب نموده متأسف است. او پیراهن
پیامبر را که در جنگ احد پوشیده بود، به تن دارد و عمامه
و زره پیغمبر را که به قامت وی، رسالت میپوشد و ذوالفقار،
شمشیر پیغمبر را در دت دارد، سس شمشیر برمی کشید و
هشت ماه از کشته های بیدینان، پشتهها می سازد ...
ً دو روایت مذکور دقیقا روشــن مینمایــد که تمامی مواریث
انبیای الهی در نهایت به دست با کفایت جان جهان امام مهدی
می رسد.
و حدیث ذیل اثبات می کند که تمامی ودایع و وصایای انبیای
الهی 7توســط حضــرت ابوطالب 7بهدســت پیامبر اکرم9
رسیده است.
درست بن ابی ّ منصور گفت: از ابوالحسن اول (امام هفتم)7
پرســیدم: آیا رسول خدا 9مأمور پیروی از ابوطالب 7بود؟ و
ابوطالب از طرف خدا بر او حجت بود؟
ّ لا، ولکنُه ُ کان م ْستَ ِ ود ً عا لِْل َوصایا فَ َدفعها الیه 9قال: قلت: فَ َدفَع
الیه الوصایا علی انُّه ُ محج ٌ وج ُ به؟ فقال: لو کان محج ً وجا به ما
َدفَ َع ّ الیه الوصیَه ُ ، فقلت: فَ ُ ما کان حال ٍ أبی طالب؟ قال: أقَّر ّ بالن ّ بی
و بِ َ ما جاء بِ َ ه و دفَ َع َ الیه الو َ صایا و مات ِم ْن یَ ِ ومِه.
نه، ولی ابوطالب نگهدار ودائع نبوت بود و وصایا نزد وی سپرده
شده، و او آنها را به آن حضرت 9داد. گفتم وصایا را به او داد
به حساب اینکه حجت بر او) پیغمبر) بود؟ فرمود: اگر حجت بر
او بود وصیت را به او نمیداد. گفتم: پس ابوطالب حالش چگونه 46
امام مهدیو میراث سلف صالح بود؟ فرمود:
به پیغمبر و هر چه آورده بود اقرار کرد و وصایا را به او داد و همان روز درگذشت.فصل پنجم امام مهدی 7وارث ودایع امامتامام مهدی 7و میراث سلف صالح 49
وجود مبــارک امام عصرعلاوه بر اینکــه وارث مواریث و ودایع نبوت اســت، وارث ائمه ســلف خود نیز اســت، آنچه این حقیر در این بخش بررســی نموده ام شامل: .1کتاب جامعه
علی .2 7مصحف علی اســت که در اینجا آنها را بررســی می نماییم.
.1کتاب جامعه علی
در خصــوص این کتاب احادیث فراوانی وارده شــده اســت
که ما هم ســعی میکنیم بر اســاس همین احادیث روشن نماییم
که این کتاب شــریف (که جامعه نام دارد) چه بوده اســت و چه
مطالبی در آن کتاب وجود دارد و اکنون کجاست؟
از ابوبصیــر (کــه جمله اصحاب امام باقــر و امام صادق:،
بوده) روایتی نقل شده که متن آن را میآوریم:
ـ ابوبصیر گفته اســت: خدمت امام صادق 7رسیدم و گفتم:
فدایت شــوم سؤالی دارم، آیا اینجا کســی هست که سخنان مرا
بشــنود؟ امام صادق 7پردهای را که بین آن اتاق و اتاق مجاور
آویخته شــده بود کناری زد و در آنجا سرکشــید و سپس به من
ّ فرمود: ای ابومحمد (کنیه ابوبصیر) هرچه میخواهی بپرس.
گفتم: فدایت شــوم، شیعیان تو طی احادیثی مدعی هستند که
رســول خدا 9بابی از علم به روی علی گشــوده که از آن
هزار باب دیگر گشوده میشود. امام 7فرمود:
50امام مهدی و میراث سلف صالح
ّ ای ابومحمد، ما جامعه داریم و آنها چه میدانند که جامعه چیست؟
پرسیدم: فدای تو گردم جامعه چیست؟
امام فرمود:
صحیفهای است به درازای هفتاد ذراع به ذراع رسول خداو مای آن حضرت که همه مطالب آن یک به یک، از دو لب مبارک ایشان بیرون آمد و علی 7آن را به خط خود نوشته است و در
آن صحیفه از هر حالی و حرامی و از هر آنچه که مردم به آن نیاز داشته و دارند، سخن رفته است؛ حتی دیه یک خراش سطحی بر 1پوست بدن.
در حقیقــت پیامبــر اکرم مجموعــه احکام اســلام را برامیرالمؤمنیــن املا فرمــوده و آن حضرت نیز آن را به صورت کتابــی به نــام جامعه گردآوری نموده اســت، و ایــن مجموعه
گرانقدر به ترتیب نزد ائمه: بوده و آن بزرگواران گاهگاهی آن را بر مردم عرضه می داشتند.
حدیث دیگــری را نیز در این خصوص نقــل می نماییم.امام صادق فرمود: همانا نزد ما نوشتجاتی است که با وجود آنها نیازی به مردم نداریم
ولی مردم به ما احتیاج دارند، نزد ما کتابیست به امای پیامبر و خط علی که هر حال و حرامی در آن است، شما راجع به کاری نزد ما میآیید سس ما میفهمیم که شما به آن عمل می کنید یا آن را ترک می نمایید.
.1اصول کافی، ج ،1ص 239؛ بصائر الدرجات، ص 151؛وافی، ج ،2ص .135
.2همان.امام مهدی 7و میراث سلف صالح 51
در منابع اهل سنّت به این مطلب اشاره شده که علی همه روز صبح و شام، برای تعلیم گرفتن قرآن و آنچه نازل شده بود،
به خدمت پیامبر 9میرســید؛ ابنماجه از علی 7روایت کرده که ایشان فرمود:
من سحرگاهان هر روز به خدمت پیامبر 9میرسیدم و از پشت در می ّ گفتم: السام علیک یا نبیالله، و اگر آن حضرت آهسته و
آرام سرفه میکرد، به خانه بازمیگشتم وگرنه داخل می شدم.در این ملاقاتها پیامبر به علی 7دســتور نوشــتن میداد، و
می فرمود:
آنچه را به تو می گویم بنویس. و علی 7سؤال کرد: ای رسول خدا،
از آن میترسی که فراموش کنم؟ پیامبر فرمود: نه، از خدا خواسته ام
حافظه ات را نیرو بخشد و تو را دچار فراموشی نگرداند، آن را
برای شریکانت یعنی امامان بعد از خودت بنویس؛ [و با اشاره به
امامت امام حسن 7فرمودند]: این نخستین آنان است و فرمود:
2
امامان از فرزندان حسین 7هستند.
ابوحمــزه ثمالی می گویــ ّ د: به حضرت علیبن الحســین7
عرض کردم: فدایت شــوم، آنچــه در نزد پیامبــر اکرم 9بود،
به امیرالمؤمنین 7عنایت شــد، بعــد از امیرالمؤمنین به امام
حســن ،7ســپس به امام حســین 7و بعد به هر امــام تا روز
قیامت؟ امام فرمودند:
.1سنن ابنماجه (باب استیذان،) کتاب الأدب و مسند احمد، ج ،1ص 58و
.107
.2أمالی، شیخ صدوق، ج ،2ص 56؛ بصائر الدرجات، ص 167؛ ینابیع المودة،
ابراهیمبن الحنفی القندوزی، ص .20 52
امام مهدی و میراث سلف صالح
صحیح است و به اضافه پیشامدهایی که هر سال رخ می دهد و در هر ماه و آری، به خدا قسم در هر ساعت.1
پس تا کنون روشــن ســاختیم که کتاب جامعــه، تمام احکام حتی حکم خراش بر بدن را شامل می شود، و این کتاب به املای پیامبر 9و به خط علی جمع آوری و تدوین شــده است و
مورد اســتفاده ائمه: بوده اســت، امامان بعد از امیرالمؤمنین، علی ،جامعه را پس از سپری شدن امامت خویش، به امام پس از خود به ودیعت میســپردند؛ حال به چند حدیث در این زمینه اشــاره می نماییم تا چگونگی انتقال این کتاب و سایر مواریث ازعلی 7به سایر ائمه روشن شود.
ثقهالاسلام کلینی در کتاب اصول کافی از قول سلیم بن قیس هلالــی) از جمله اصحاب علی که تا امام ســ ّجاد ا درک نموده است) چنین آورده است:
من شاهد وصیت امیرالمؤمنین علی ،به فرزندش، حس بودم، آن حضرت پس از انجام وصیت، حسین ّ و محمد حنیفه
و همه پسرها و بزرگان شیعه و خانواده هایش را بر آن وصیت گواه گرفت و آنگاه کتاب و ساح خود را به فرزندش، حسن 7تحویل داد و گفت: پسرم، رسول خدا به من امر فرموده که تو را وصی خود گردانم و کتابها و اسلحه ام را به تو تحویل دهم، همان طور که رسول خدا مرا وصی خود قرار داد و کتاب ها و اسلحه اش را به من سرد و ونیز فرمان داده تا به تو دستور دهم که چون مرگت
.1بحارالأنوار، ج ،26ص ،91ح 14؛ بصائر الدرجات، ص 16؛ الاختصاص،
شیخ مفید، ص .314امام مهدی و میراث سلف صالح 53
فرارسد، آنها را به برادرت، حسین تحویل دهی.
سپس امیرالمؤمنین روی به جانب حسین کرد و به او فرمود: رسول خدا 9تو را نیز فرمان داده که آنها را به این پسر خویش، علیبن الحسین ،تحویل دهی.سپس دست علی بن الحسین 7را گرفت و فرمود: و رسول خدا تو را نیز فرمان داده تا ّ آنها را به پسرت، محمد تحویل دهی و از جانب رسول خدا و من، به او سام برسان.1 ملاحظــه می گردد که تمامی مواریث انبیا بهوســیله پیامبر تحویل علی می سود و به وسیله علی تمامی آن مواریث و کتاب جامعه خودش، تحویل امام حســن 7و امام بعدی تا امام باقر می شود و این حدیث روشن می سازد که مواریث انبیای الهی: و امام علی به ّ ست امام محمدباقر 7رسیده است.
در حدیث دیگــری چگونگی انتقال مواریث من جمله کتاب جامعه از امام حســین 7به امام ســ ّجاد 7روشن می شود؛ در
کتــاب کافی و بصائرالدرجات آمده اســت کــه حمرانبن اعین
شــیبانی میگویــد: از ابوجعفر (امــ ّ ام محمدباقــر )7در مورد
صحیفه مهر و موم شــده ّ ای که نزد امسلمه به ودیعت نهاده شده
بود و مردم درباره آن سخن میگفتند سؤال نمودم و امام باقر
فرمود:
رسول خدا را چون اجل فرارسید، علی علم و اسلحه آن حضرت و هرچه را نزد او بود به ارث برد)، این علوم و معارف و ساح و کتاب جامعه و مصحف همچنان نزد امیرالمؤمنین 7بود)
.1اصول کافی، ج ،1ص 297؛ وافی، ج ،2ص .79
54امام مهدی و میراث سلف صالح تا اینکه به امام حسن 7و پس از او به امام حسین رسید؛ در این موقع چون ما از غلبه دشمنان بیم داشتیم، این بود که آنها را ّ (جدم حسین ّ 7نزد امسمه به امانت سپرد و بعد از آن علی بن الحسین ّ 7آنها را از امسلمه ستاند. مــن (حمرانبن اعین) گفتم: بســیار خوب، ســپس به پدرت
رسید و بعد از آن نزد تو بوده و به تو رسیده است؟ امام باق فرمود: آری، همین طور است. و نیز شــیخ طوســی به روایت از فضیل بن یسار چنین آورده است: ابوجعفر 7به من فرمود:
در همان هنگام که حین عازم حرکت به سوی عراق) کربا) بود، وصیت نامه پیغمبر و کتابها و دیگر اشیا، (مواریث انبیا و امامت) را به امانت نزد امسلمه گذاشت و به او فرمود: وقتی که
پسر بزرگترم به تو مراجعه کرد، آنچه را که به تو به امانت سپرده ام به او تسلیم کن. پس از اینکه حسین 7به شهادت رسید، علی بن
الحسین 7نزد امسلمه رفت و آن بانو هم تمامی امانت هایی را که حسین ّ 7به امانت نزدش نهاده بود به امام سجاد تحویل داد.2
همین داســتان در بعضی دیگــر از منابع حدیثی وارد گردیده اســت که برای جلوگیــری از اطاله کلام از ذکــر آنها خودداری
مینماییم؛ فقط یک نکته قابل ذکر است و آن، اینکه حضرت امام
.1اصول کافی، ج ،1ص 335؛ بصائر الدرجات، صص 177و 186و 188؛
وافی، ج ،2ص .132
ضمیمه ها
امتیاز
کیفیت هنری و اجرای صداپیشگان
محتوا و داستان
آسیب ها
فصل ها
-
عنوانزمانتعداد پخش
-
-
-
-
-
-
تصاویر
از همین گوینده
-
-
-
-
-
-
-
-
مسیحیان صهیونیست و عملکرد آنان در شرق اسلامی
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان