- 42955
- 1000
- 1000
- 1000
لیلی و مجنون
مثنوی «لیلی و مجنون» بخشی از مجموعه‌ی خمسه‌ی نظامی است. این مثنوی در شمار ادبیات غنایی فارسی است. داستان‌های بزمی و غنایی در اواخر قرن ششم به‌وسیله‌ی نظامی به اوج خود رسید.
از ایرانصدا بشنوید
«لیلی و مجنون» نام سومین مجموعه‌ی شعری از نظامی گنجوی، از مجموعه مثنوی‌هایی است که به خمسه‌ی نظامی معروف است. بیشتر محققان اعتقاد دارند که بن‌مایه‌های پراکنده‌ی این داستان برگرفته از اشعار و افسانه‌های فولکلور در زبان عربی است که نظامی آنها ایرانی‌سازی کرده است. «کراچکوفسکی» برای شخصیت مجنون، هویت واقعی قائل است و او را یکی از اهالی عربستان در اواخر سده‌ی اول هجری می‌داند؛ ولی «طه حسین» تردید جدی به واقعی‌بودن شخصیت مجنون وارد می‌کند. «یان ریپکا» افسانه‌ی لیلی و مجنون را به تمدن بابل باستان منسوب می‌داند.
اگرچه نام لیلی و مجنون پیش از نظامی گنجوی نیز در اشعار و ادبیات فارسی به چشم می‌خورد، ولی نظامی برای نخستین بار، آن را به شکل منظومه‌ای واحد به زبان فارسی در 4700 بیت، به درخواست پادشاه شروان، به نظم کشید. نظامی خود از بابت این سفارش ناراضی و بی‌میل بوده و کار را در چهار ماه به پایان برده است. وزن این مثنوی جدید بوده و پس از نظامی شعرای بسیاری در این وزن داستان‌های عاشقانه سروده‌اند. همچنین ده‌ها شاعر در ایران، هند و ترکستان منظومه‌هایی را به استقبال از لیلی و مجنون نظیره‌پردازی کرده و شعرای دیگری نیز به داستان نظامی شاخ‌وبرگ بیشتری افزوده یا آن را تغییر داده‌اند. منظومه‌ی لیلی و مجنون در مقایسه با منظومه‌ی خسرو و شیرین از همین شاعر، به درک تفاوت‌های فرهنگی اعراب و ایرانیان کمک می‌کند. شخصیت‌های داستان در روایت نظامی قراردادی بوده و تحول زیادی از حوادث داستان نمی‌پذیرند. منظومه‌ی لیلی و مجنون به زبان‌های مهم غربی ترجمه و منتشر شده است.
لیلی و مجنون نظامی، سرآغازی شد برای مثنوی‌های بی‌شماری که در دوره‌ی بسیار طولانی به تقلید از آن پرداختند. این سروده‌های تقلیدی تقریباً در تمامی زبان‌هایی که خود را زیر نفوذ فرهنگی زبان و ادبیات فارسی می‌دانستند (مانند فارسی، کردی و پشتو) سروده شدند، ولی تنها تعداد کمی از این سروده‌ها ماندگار شدند.
نخستین مقلد بزرگ منظومه‌ی لیلی و مجنون نظامی در زبان فارسی، «امیرخسرو دهلوی» است. بعدها «نورالدین عبدالرحمن جامی» نیز در هفت‌پیکر خود منظومه‌ی لیلی و مجنون را بازآفرینی کرد. در دوره‌ی تیموری و دوره‌ی صفوی چندین شاعر در ایران و هند، از جمله هاتفی خرجردی، میرزا محمدقاسم گنابادی و هلالی جغتایی لیلی و مجنون را بازآفرینی کردند و این روند تا دوره‌ی قاجار نیز ادامه یافت. علاوه بر این، «سلمان ساوجی» نیز از شعرایی است که سخت تحت‌تأثیر لیلی و مجنون نظامی بوده و این تأثیر در فراق‌نامه‌ی او مشهود است. «سهیلی جغتایی» نیز منظومه‌ای با عنوان لیلی و مجنون و به‌پیروی از نظامی سروده است. تازه‌ترین منظومه‌های لیلی و مجنون از «نامی اصفهانی» و سرانجام «حسن اهتمام» (1335 خورشیدی) است. در مجموع به‌گفته‌ی حسن ذوالفقاری، 86 نظیره‌پرداز به‌استقبال لیلی و مجنون نظامی رفته‌اند.
منظومه‌ی لیلی و مجنون نظامی به زبان‌های گوناگونی مانند آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، روسی و ارمنی ترجمه شده است. در زبان اردو نیز، آنچه به‌تقلید از لیلی و مجنون سروده شده، همگی متأثر از زبان فارسی و روایت‌های فارسی لیلی و مجنون بوده است.
اگرچه نام لیلی و مجنون پیش از نظامی گنجوی نیز در اشعار و ادبیات فارسی به چشم می‌خورد، ولی نظامی برای نخستین بار، آن را به شکل منظومه‌ای واحد به زبان فارسی در 4700 بیت، به درخواست پادشاه شروان، به نظم کشید. نظامی خود از بابت این سفارش ناراضی و بی‌میل بوده و کار را در چهار ماه به پایان برده است. وزن این مثنوی جدید بوده و پس از نظامی شعرای بسیاری در این وزن داستان‌های عاشقانه سروده‌اند. همچنین ده‌ها شاعر در ایران، هند و ترکستان منظومه‌هایی را به استقبال از لیلی و مجنون نظیره‌پردازی کرده و شعرای دیگری نیز به داستان نظامی شاخ‌وبرگ بیشتری افزوده یا آن را تغییر داده‌اند. منظومه‌ی لیلی و مجنون در مقایسه با منظومه‌ی خسرو و شیرین از همین شاعر، به درک تفاوت‌های فرهنگی اعراب و ایرانیان کمک می‌کند. شخصیت‌های داستان در روایت نظامی قراردادی بوده و تحول زیادی از حوادث داستان نمی‌پذیرند. منظومه‌ی لیلی و مجنون به زبان‌های مهم غربی ترجمه و منتشر شده است.
لیلی و مجنون نظامی، سرآغازی شد برای مثنوی‌های بی‌شماری که در دوره‌ی بسیار طولانی به تقلید از آن پرداختند. این سروده‌های تقلیدی تقریباً در تمامی زبان‌هایی که خود را زیر نفوذ فرهنگی زبان و ادبیات فارسی می‌دانستند (مانند فارسی، کردی و پشتو) سروده شدند، ولی تنها تعداد کمی از این سروده‌ها ماندگار شدند.
نخستین مقلد بزرگ منظومه‌ی لیلی و مجنون نظامی در زبان فارسی، «امیرخسرو دهلوی» است. بعدها «نورالدین عبدالرحمن جامی» نیز در هفت‌پیکر خود منظومه‌ی لیلی و مجنون را بازآفرینی کرد. در دوره‌ی تیموری و دوره‌ی صفوی چندین شاعر در ایران و هند، از جمله هاتفی خرجردی، میرزا محمدقاسم گنابادی و هلالی جغتایی لیلی و مجنون را بازآفرینی کردند و این روند تا دوره‌ی قاجار نیز ادامه یافت. علاوه بر این، «سلمان ساوجی» نیز از شعرایی است که سخت تحت‌تأثیر لیلی و مجنون نظامی بوده و این تأثیر در فراق‌نامه‌ی او مشهود است. «سهیلی جغتایی» نیز منظومه‌ای با عنوان لیلی و مجنون و به‌پیروی از نظامی سروده است. تازه‌ترین منظومه‌های لیلی و مجنون از «نامی اصفهانی» و سرانجام «حسن اهتمام» (1335 خورشیدی) است. در مجموع به‌گفته‌ی حسن ذوالفقاری، 86 نظیره‌پرداز به‌استقبال لیلی و مجنون نظامی رفته‌اند.
منظومه‌ی لیلی و مجنون نظامی به زبان‌های گوناگونی مانند آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، روسی و ارمنی ترجمه شده است. در زبان اردو نیز، آنچه به‌تقلید از لیلی و مجنون سروده شده، همگی متأثر از زبان فارسی و روایت‌های فارسی لیلی و مجنون بوده است.
امتیاز
کیفیت هنری و اجرای صداپیشگان
محتوا و داستان
فصل ها
-
عنوانزمانتعداد پخش
-
-
-
-
-
-
-
-
-
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان