- 14571
- 1000
- 1000
- 1000
امیرکبیر
زندگی نامه میرزا تقی‌خان امیرکبیر، داستان شنیدنی بزرگ مرد تاریخ ...
از صدارت امیرکبیر تا دسیسه ی به قتل رسیدنش در حمام فین کاشان...
از صدارت امیرکبیر تا دسیسه ی به قتل رسیدنش در حمام فین کاشان...
از ایرانصدا بشنوید
میرزا محمّدتقی خان امیرکبیر، فرزند کربلایی قربان‌بیگ فراهانی، در سال 1222 هجری قمری، در هزاوه فراهان، از توابع اراک (سلطان آباد پیشین) متولد شد. پدر امیرکبیر در دستگاه میرزا عیسی (میرزا بزرگ)، پدر میرزا ابوالقاسم قائممقام، سِمت آشپزی داشت. مادر امیرکبیر، فاطمه‌سلطان، دختر استاد شاه‌محمد بنا، از اهالی فراهان بود. میرزا محمّدتقی خان به سبب داشتن هوش و استعداد کم‌نظیرش، از همان دوران نوجوانی، مورد توجه میرزابزرگ و سپس قائممقام فراهانی قرار گرفت و به ترتیب به سمت منشیگری آنها دست یافت و به سرعت نزد قائممقام و عباس‌میرزا نایب‌السلطنه محبوبیت یافت.
اولین تجربه ی سیاسی میرزا محمدتقی خان همراهی خسرو میرزا، فرزند نایب‌السلطنه و هیأت همراه او در سفرش به روسیه تزاری بود. این سفر به دنبال قتل گریبایدوف، وزیرمختار روسیه در تهران و در شوال 1244 و برای عذرخواهی از واقعه‌ی قتل گریبایدوف انجام گرفت.
میرزا تقی‌خان در سال های بعد، بیش از پیش، در انجام دادن امور دیوانی و غیره شایستگی نشان داد و در اواخر دوران سلطنت فتحعلی شاه در دستگاه محمّدخان زنگنه، امیرنظام و پیشکار آذربایجان، مشغول به خدمت شد. چند سال بعد و در 1253 قمری، میرزا محمّدتقی وزیرنظام آذربایجان شد. میرزا محمّدتقی که اینک به امیرنظام ملقب شده بود، در 16 شوال 1253 به همراه ناصرالدّین میرزا، ولیعهد، عازم روسیه شد و در ارمنستان (ایروان) با نیکلای اول، تزار روسیه، ملاقات کرد.
از مهم‌ترین مأموریت های سیاسی امیرنظام در دوران سلطنت محمّدشاه، ریاست نمایندگی دولت ایران در کمیسیون صلح «ارزنة الروم» بود که به عنوان «وکیل تام‌الاختیار» ایران، در ماه صفر 1259 آغاز شد و با وجود مشکلاتی که پیش آمد، پس از چهارسال که از اقامت امیرکبیر در عثمانی سپری شد، قرارداد صلح مطلوبی با عثمانی به امضا رسید. پس از عقد قرارداد صلح در 16جمادی‌الثانی 1263، شاه، امیرنظام را بسیار تشویق کرد. امیرنظام که از سال ها قبل با ناصرالدین‌میرزا الفت و نزدیکی پیدا کرده بود، پس از فوت محمّدشاه، مقتدرانه مقدمات و اسباب بر تخت نشستن ناصرالدین شاه را فراهم کرد و در 14 شوال 1264 سلطنت ناصرالدین شاه را اعلام کرد.
او که با آغاز سلطنت ناصرالدین شاه منصب صدراعظمی یافته بود، در 22 ذیقعده 1264، علاوه بر لقب امیرنظامی به القاب امیرکبیر و اتابک اعظم نیز مفتخر شد. امیرکبیر مدت کوتاهی پس از صدارت، اصلاحات سیاسی، امنیتی، مالی، اقتصادی و فرهنگی را آغاز کرد و ایجاد امنیت و پایان دادن به شورش‌ها و یاغیگری ها و نیز اصلاحات مالی و جلوگیری از فساد پیدا و پنهانِ صاحبان قدرت و نفوذ را در اولویت برنامههای خود قرار داد و مدت کوتاهی پس از صدارت نشان داد که قصد دارد از نفوذ و دخالت بیگانگان (روس و انگلیس) در امور کشور بکاهد.
از مهم‌ترین اقدامات امیرکبیر تأسیس دارالفنون بود که پس از تلاش‌های بسیار در پنجم ربیع‌الاول 1268و فقط 13 روز قبل از قتلش افتتاح شد. وی در همان دوران کوتاه صدارت (1264- 1268 هـ . ق) گام های بلندی برای توسعه‌ی اقتصادی و صنعتی و نیز رشد اقتصاد تجاری کشور برداشت و برای مثبت شدن تراز بازرگانی خارجی ایران تلاش‌های فراوانی کرد.
انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه و تلاش برای ترجمه و انتشار کتاب، از دیگر اقدامات امیرکبیر بود.
امیرکبیر که خود فردی مذهبی بود، در ارتقاء شأن و منزلت علما و روحانیان کوشید؛ به‌ویژه نقش برجسته ی امیرکبیر در سرکوب شورش باب و سرکوب کردن فتنه ی بابیه (که با محاکمه و اعدام سید علی‌محمّد باب به پایان رسید)، روابطش را با علمای دینی بیش از پیش تحکیم بخشید.
وطن‌دوستی و مخالفت شدید امیرکبیر با نفوذ کشورهای خارجی در ایران، تلاش برای برقراری عدالت و امنیت، جلوگیری از شکنجه و آزار متهمان و مجرمان، جلوگیری از پناهندگی جنایتکاران و مجرمان سیاسی و غیره در سفارتخانه‌های خارجی و تلاش برای قطع ارتباط جاسوسی- اطلاعاتی اتباع داخلی برای نمایندگان خارجی، از دیگر اقدامات اصلاحگرانه ی امیرکبیر در طول دوران کوتاه (چهارساله) صدارتش بود.
امیرکبیر که از همان آغاز صدارت حمایت و اعتماد ناصرالدین شاه را جلب کرده بود، در روز جمعه 22 ربیع‌الاول 1265 قمری با ملکزاده خانم عزت‌الدوله، خواهر تنی شاه، ازدواج کرد.
تلاش های اصلاحگرانه ی امیرکبیر چندان داوم نیافت و در‌‌حالیکه سیاست خارجی مستقل امیرکبیر و تلاش‌های جدّی او برای قطع نفوذ و دخالت روس و انگلیس نویدبخش آغاز عصر نوینی در کشور بود، توطئه‌های نمایندگان سیاسی این دو کشور و همگامی بدخواهانِ داخلی به تدریج رنجش و سپس نومیدی و خشم ناصرالدین شاه را از او فراهم آورد. شاه او را از صدارت اعظمی و دیگر مشاغل اداری و نظامی عزل و به شهر کاشان تبعید کرد.
بدین ترتیب با دسیسه ی بیگانگان و همدستی و خیانت گروهی از عوامل اثرگذار داخلی، ناصرالدین شاه، حاجی علی مراغه ای (حاجب الدوله) را مأمور قتل امیرکبیر کرد.
امیرکبیر در محرم 1268 از مقام صدراعظمی عزل شد و در شب شنبه 18 ربیع‌الاول 1268قمری، به دست حاجب‌الدوله، در حمام فین کاشان به قتل رسید.
اولین تجربه ی سیاسی میرزا محمدتقی خان همراهی خسرو میرزا، فرزند نایب‌السلطنه و هیأت همراه او در سفرش به روسیه تزاری بود. این سفر به دنبال قتل گریبایدوف، وزیرمختار روسیه در تهران و در شوال 1244 و برای عذرخواهی از واقعه‌ی قتل گریبایدوف انجام گرفت.
میرزا تقی‌خان در سال های بعد، بیش از پیش، در انجام دادن امور دیوانی و غیره شایستگی نشان داد و در اواخر دوران سلطنت فتحعلی شاه در دستگاه محمّدخان زنگنه، امیرنظام و پیشکار آذربایجان، مشغول به خدمت شد. چند سال بعد و در 1253 قمری، میرزا محمّدتقی وزیرنظام آذربایجان شد. میرزا محمّدتقی که اینک به امیرنظام ملقب شده بود، در 16 شوال 1253 به همراه ناصرالدّین میرزا، ولیعهد، عازم روسیه شد و در ارمنستان (ایروان) با نیکلای اول، تزار روسیه، ملاقات کرد.
از مهم‌ترین مأموریت های سیاسی امیرنظام در دوران سلطنت محمّدشاه، ریاست نمایندگی دولت ایران در کمیسیون صلح «ارزنة الروم» بود که به عنوان «وکیل تام‌الاختیار» ایران، در ماه صفر 1259 آغاز شد و با وجود مشکلاتی که پیش آمد، پس از چهارسال که از اقامت امیرکبیر در عثمانی سپری شد، قرارداد صلح مطلوبی با عثمانی به امضا رسید. پس از عقد قرارداد صلح در 16جمادی‌الثانی 1263، شاه، امیرنظام را بسیار تشویق کرد. امیرنظام که از سال ها قبل با ناصرالدین‌میرزا الفت و نزدیکی پیدا کرده بود، پس از فوت محمّدشاه، مقتدرانه مقدمات و اسباب بر تخت نشستن ناصرالدین شاه را فراهم کرد و در 14 شوال 1264 سلطنت ناصرالدین شاه را اعلام کرد.
او که با آغاز سلطنت ناصرالدین شاه منصب صدراعظمی یافته بود، در 22 ذیقعده 1264، علاوه بر لقب امیرنظامی به القاب امیرکبیر و اتابک اعظم نیز مفتخر شد. امیرکبیر مدت کوتاهی پس از صدارت، اصلاحات سیاسی، امنیتی، مالی، اقتصادی و فرهنگی را آغاز کرد و ایجاد امنیت و پایان دادن به شورش‌ها و یاغیگری ها و نیز اصلاحات مالی و جلوگیری از فساد پیدا و پنهانِ صاحبان قدرت و نفوذ را در اولویت برنامههای خود قرار داد و مدت کوتاهی پس از صدارت نشان داد که قصد دارد از نفوذ و دخالت بیگانگان (روس و انگلیس) در امور کشور بکاهد.
از مهم‌ترین اقدامات امیرکبیر تأسیس دارالفنون بود که پس از تلاش‌های بسیار در پنجم ربیع‌الاول 1268و فقط 13 روز قبل از قتلش افتتاح شد. وی در همان دوران کوتاه صدارت (1264- 1268 هـ . ق) گام های بلندی برای توسعه‌ی اقتصادی و صنعتی و نیز رشد اقتصاد تجاری کشور برداشت و برای مثبت شدن تراز بازرگانی خارجی ایران تلاش‌های فراوانی کرد.
انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه و تلاش برای ترجمه و انتشار کتاب، از دیگر اقدامات امیرکبیر بود.
امیرکبیر که خود فردی مذهبی بود، در ارتقاء شأن و منزلت علما و روحانیان کوشید؛ به‌ویژه نقش برجسته ی امیرکبیر در سرکوب شورش باب و سرکوب کردن فتنه ی بابیه (که با محاکمه و اعدام سید علی‌محمّد باب به پایان رسید)، روابطش را با علمای دینی بیش از پیش تحکیم بخشید.
وطن‌دوستی و مخالفت شدید امیرکبیر با نفوذ کشورهای خارجی در ایران، تلاش برای برقراری عدالت و امنیت، جلوگیری از شکنجه و آزار متهمان و مجرمان، جلوگیری از پناهندگی جنایتکاران و مجرمان سیاسی و غیره در سفارتخانه‌های خارجی و تلاش برای قطع ارتباط جاسوسی- اطلاعاتی اتباع داخلی برای نمایندگان خارجی، از دیگر اقدامات اصلاحگرانه ی امیرکبیر در طول دوران کوتاه (چهارساله) صدارتش بود.
امیرکبیر که از همان آغاز صدارت حمایت و اعتماد ناصرالدین شاه را جلب کرده بود، در روز جمعه 22 ربیع‌الاول 1265 قمری با ملکزاده خانم عزت‌الدوله، خواهر تنی شاه، ازدواج کرد.
تلاش های اصلاحگرانه ی امیرکبیر چندان داوم نیافت و در‌‌حالیکه سیاست خارجی مستقل امیرکبیر و تلاش‌های جدّی او برای قطع نفوذ و دخالت روس و انگلیس نویدبخش آغاز عصر نوینی در کشور بود، توطئه‌های نمایندگان سیاسی این دو کشور و همگامی بدخواهانِ داخلی به تدریج رنجش و سپس نومیدی و خشم ناصرالدین شاه را از او فراهم آورد. شاه او را از صدارت اعظمی و دیگر مشاغل اداری و نظامی عزل و به شهر کاشان تبعید کرد.
بدین ترتیب با دسیسه ی بیگانگان و همدستی و خیانت گروهی از عوامل اثرگذار داخلی، ناصرالدین شاه، حاجی علی مراغه ای (حاجب الدوله) را مأمور قتل امیرکبیر کرد.
امیرکبیر در محرم 1268 از مقام صدراعظمی عزل شد و در شب شنبه 18 ربیع‌الاول 1268قمری، به دست حاجب‌الدوله، در حمام فین کاشان به قتل رسید.
امتیاز
کیفیت هنری و اجرای صداپیشگان
محتوا و داستان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان