تاریخ تحولات سیاسی ایران

این کتاب دربرگیرنده‌ی مباحثی در زمینه‌ی تاریخ تحولات سیاسی ایران، از عصر صفویه تا عهد انقلاب اسلامی است.

از ایرانصدا بشنوید

درباره‌ی کتاب
این کتاب حاصل تلاش و تحقیقی چندین‌ساله است که با توجه به منابع معتبر و مستند، محتوا و نوع ارائه‌ی مطلب، موردتوجه علاقه‌‌مندان، دانش‌پژوهان و محققانِ شناخت تاریخ ایران قرار گرفته و بارها به چاپ رسیده‌است.
کتاب دربرگیرنده‌ی مباحثی درزمینه‌ی تحولات سیاسی ایران، درطول پانزده قرن دوران اسلامی، است و اولویت اصلی مؤلفان، پرداخت تحلیلی-تاریخی به «مولفه‌های دین، تجدد و مدنیت در تاسیس دولت-ملت در گستره‌ی هویت ملی ایران» بوده‌است.
در این اثر به ایران قبل از اسلام اشارات کوتاهی شده‌است (کمتر از 5 درصد از حجم کتاب)، اما تأکید آن به «ایران اسلامی-شیعی»، یعنی تحولات پنج قرن اخیر از عصر صفویه تا عهد انقلاب اسلامی، است.
مباحث کتاب براساس تاریخ تحولات سیاسی و بر محور «سنوات تاریخی» و وقایعی که نقطه‌عطف اساسی بوده و همچون کلیدی در یک برهه‌ی زمانی تلقی می‌شده، فصل‌بندی شده‌است.
مطالب کتاب بیشتر از حوزه‌ی «تاریخ نقلی» به سطح «تاریخ تحلیلی» منتقل گشته و با مباحث اندیشه‌ی سیاسی و اجتماعی ترکیب شده‌است.
در این اثر سعی شده‌است که این موضوعات بنیادین در لابه‌لای سطور تاریخ جست‌و‌جو شود:
«هویت ملی»، «مبانی ملیت ایرانیان»، «سیر دولت‌‌-‌‌ملت در ایران»، استعمار غرب، نظام‌های حکومتی و ماهیت آنها، اصلاح‌گران و اندیشه‌هایشان، غرب جدید و رویکردهای متفاوت دربرابر نوگرایی، رویارویی ایران سنتی با مدرنیزاسیون، نهضت‌ها و جنبش‌های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و اعتلا و انحطاط‌‌‌ها، بزرگ‌‌ترین حوادث و جریانات وابسته یا استعماری، پیوندهای عوام با علما و نخبگان مذهبی و غیرمذهبی و ... .

اصول فکری و شالوده‌ی اصلی کتاب به شرح زیر است:
- نویسندگان این اثر اهتمام اصلی خود را بر آن داشته‌‌اند تا همه‌ی موضوعات و مطالب ارائه‌شده (به‌ویژه تحلیل‌های تاریخی) را در قلمرو تاریخ و اسناد و مدارک متقن تاریخی ارائه کنند؛
- رعایت انصاف و اعتدال و ارائه‌ی درست و صریح تاریخ، به‌دور از یک‌جانبه‌گرایی، انحصارطلبی و مطلق‌گرایی موجود در تحلیل‌های تاریخی «شرق شناسان»؛
- حساسیت به مسئله‌ی «خیانت و خدمت» و خنثی نبودن، اهتمام به معرفی جریان‌ها و شخصیت‌های تأثیرگذار در پیشرفت یا تنزل ایران‌زمین -‌‌درطول تاریخ 5 قرن گذشته- درواقع مسائلی نظیر خدمت و خیانت، خودباوری، بحران هویت، پافشاری بر ارزش‌های ملی و دینی دربرابر بی‌وطنی و …. جزء جدانشدنیِ تمام فصول و مطالب کتاب است.

درباره‌ی نویسندگان:

* موسی نجفی (زاده‌‌ی 1341 در اصفهان) عضو سابق هیئت‌‌علمی گروه آموزشی علوم سیاسی دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، مدیر گروه اندیشه‌ی سیاسی دانشکده‌ی الهیات و فلسفه‌ی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و رئیس پژوهشکده‌ی فرهنگ، انقلاب و تمدن اسلامی، رئیس گروه نظریه‌پردازی انقلاب اسلامی و مدیر گروه دوره‌ی دکترای علوم سیاسی با گرایش مسائل ایران در مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی است.
وی دارای مدرک کارشناسی علوم سیاسی از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه تهران و دکترای تخصصی علوم سیاسی (گرایش اندیشه‌ی سیاسی) از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. عنوان پایان‌نامه‌ی دوره دکتری وی «مراتب ظهور فلسفه سیاست در متون فرهنگ و تمدن اسلامی» است. او صاحب «نظریه‌ی تکوین و تکون هویت ملی ایرانیان» در کرسی‌های نظریه‌پردازی است.

* موسی فقیه‌‌‌ حقانی، استاد دانشگاه و معاون پژوهشی مؤسسه‌ی مطالعات تاریخ ایران است. از دکتر حقانی ده‌ها مقاله‌ی با موضوع تاریخ و کتاب‌های متعددی منتشر شده‌است. «تاریخ تحولات سیاسی ایران» به همراه دکتر موسی نجفی، «تاریخ فراماسونری در ایران» و «خاندان پهلوی به روایت اسناد» از کتاب‌های دکتر حقانی است.

* کتاب:
تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مؤلفه‌های دین، حاکمیت، مدنیت و تکوین دولت، ملت در گستره‌ی هویت؛
مؤلفان: موسی فقیه‌ حقانی، موسی نجفی؛
زبان: فارسی؛
سال چاپ: 1384؛
ناشر: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران؛
تعداد صفحات: 650.