پاپیون

کتاب گویای «پاپیون» (به فرانسوی: Papillon به معنی پروانه) روایتی از زندگی هیجان‌انگیز و پر فرازونشیب «هانری شاریر» است که از زندان فرار می‌کند.

هنری شاریر که به‌خاطر خالکوبی پروانه‌ای روی سینه‌اش با نام مستعار پاپیون شناخته می‌شود، در سال 1931 در پاریس به‌جرم قتلی که مرتکب نشده بود، محکوم شد. او محکوم به حبس ابد در زندانی در فرانسه می‌شود. تنها دغدغه‌ی ذهنی او از این پس یک چیز می‌شود: فرار.
پس از برنامه‌ریزی و اجرای تلاش‌های ناکام در طی سال‌های طولانی، وی سرانجام به زندانی بدنام و ترسناک، به نام «جزیره‌ی شیطان» در ناحیه‌ی «گویان» در شمال شرقی آمریکای جنوبی فرستاده می‌شود؛ مکانی که از آن هیچ‌کس فرار نکرده‌است. اما پاپیون پرواز به‌سمت آزادی را به یکی از باورنکردنی‌ترین شاهکارهای زیرکی، اراده و استقامت بشر تا کنون تبدیل می‌کند.
پاپیون زندگی‌نامه‌ی خود نویسنده‌ است. زندگی‌نامه‌ی حیرت‌انگیز شاریر با نام رمان پاپیون در فرانسه برایش تحسینی فوری و اعجاب‌انگیز _در سال 1968 که کتاب منتشر شد_ به ارمغان آورد.
در آن زمان بیش از بیست سال از فرار نهایی وی از زندان می‌گذشت. در این‌که چه مقدار از ماجراهای رمان پاپیون واقعی است و برای نویسنده‌ی آن اتفاق افتاده و چه مقدار زاییده‌ی تخیلات شاریر است، اختلاف‌‌‌نظر وجود دارد.
بعضی تنها قسمت کمی از آن را واقعی می‌دانند. این داستان، چه واقعی باشد و چه بر مبنای تخیل رمان پاپیون، از زمان انتشار آن تاکنون تبدیل به یک اثرکلاسیک ارزشمند شده‌است -ماجرای ادیسه‌ای مدرن، جذاب و تکان‌دهنده؛ ماجرای مرد بی‌گناهی که درنهایت شکست نمی‌خورد.

* درباره‌ی کتاب:
این کتاب پس از انتشار در کشور فرانسه به‌سرعت محبوب شد و بارها تجدید چاپ شد. پاپیون به مدت 21 هفته در صدر جدول پرفروش‌ترین کتاب‌های فرانسه قرار گرفت و 1.5 میلیون نسخه از آن به فروش رسید. این کتاب نه‌تنها در فرانسه، بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا نیز مورداستقبال قرار گرفته و به 21 زبان ترجمه شده‌است. نویسنده ادامه‌ی داستان پاپیون را با عنوان «بانکو» به چاپ رساند. این کتاب زندگی پاپیون را، بعد از رهایی از زندان، روایت می‌کند.
فیلمی سینمایی در ژانر درام، جنایی، و بیوگرافی به کارگردانی «فرانکلین جی. شافنر» است. این فیلم محصول سال 1973 فرانسه و ایالات متحده آمریکاست و براساس رمان پاپیون و با بازی «استیو مک‌کوئین» و «داستین هافمن» ساخته شده‌است. این فیلم در رشته‌ی بهترین موسیقی متن نامزد جایزه‌ی اسکار شد. «جری گلدسمیت» موسیقی متن این فیلم را ساخته‌است.

* درباره‌ی نویسنده:
هانری شاریر (آنری شاریر) در سال 1906 میلادی در یکی از شهرستان‌های فرانسه به دنیا آمد. او در ده‌سالگی مادر خود را از دست داد و پس از آن به همراه دو خواهر خود زندگی ‌کرد. در سال 1923 به‌عنوان داوطلب به نیروی دریایی فرانسه رفت و به مدت دو سال در آن‌جا فعالیت کرد.
هانری شاریر در اکتبر 1931 به اتهامِ قتل دستگیر شد و پس از اثبات جرم، به ده سال زندان و کار سخت محکوم شد. او دو سال از دوران محکومیت خود را در «زندان کن» فرانسه گذراند و پس از آن به «زندان سنت لوران» در آمریکای جنوبی فرستاده شد. او از اولین روزهای زندان اتهام قتل را تکذیب ‎کرد و معتقد بود که جرمی انجام نداده‌است.
شاریر تمام دورانی که در زندان سپری کرد، در فکر فرار کردن بود. او در زندان سنت لوران اولین اقدام به فرار را انجام داد که دو نفر دیگر از زندانیان هم با او همراه شدند، ولی این فرار ناموفق بود. شاریر بعد از سال‌ها فکر، برنامه‌ریزی و یک تجربه‌ی ناموفق، توانست از زندان فرار کند و خود را به «ونزوئلا» برساند. او با همسرش «ریتا» آشنا شد و رستورانی در «کاراکاس»، پایتخت ونزوئلا، راه‌اندازی کرد.
در سال 1969 هانری شاریر پس از سال‌ها به فرانسه بازگشت و کتاب «پاپیون» را که سرگذشت خود بود، به نگارش درآورد. او یک اثر داستانی دیگر به نام «بانکو» نوشت که داستان آن در ادامه‌ی اتفاقات کتاب پاپیون و زندگی قهرمان داستان در بیرون از زندان است.
شاریر در اواخر عمر به اسپانیا رفت و در آن‌جا مقیم شد و در 29 جولای 1973، در شهر مادرید اسپانیا، به‌دلیل ابتدا به سرطان درگذشت.

* کتاب:
Papillon (1969)
*فیلم:
Papillon (1973)

از ایرانصدا بشنوید

این داستان، فارغ از واقعی بودن یا نبودن آن، تاریک‌ترین لحظات آدمی و تلاش برای رهایی را به‌خوبی به تصویر کشیده‌ و یک اثر کلاسیک ارزشمند و تکان‌دهنده را خلق کرده‌است. شخصی که گناه‌کار نیست و دست روزگار او را به این مسیر هدایت کرده‌، اما پاپیون امید خود را از دست نمی‌دهد و همواره برای رهایی تلاش می‌کند تا سرانجام پس سال‌ها به آن دست پیدا می‌کند.